«ΤΟ ΒΗΜΑ» 19-10-2004
ΩΡΕΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
Πριν από κάποιες ημέρες, άκουσα τον Αλέκο Παπαδόπουλο να εξηγεί πως – με τα δημοσιονομικά της Ελλάδας εκεί όπου βρίσκονται, ανεξαρτήτως από το πώς καταγράφονται λογιστικά – θα χρειαζόταν μια συνεχής, αδιάκοπη, πεισματική 10ετία δημοσιονομικής προσαρμογής για να επανέλθει μια αξιόπιστη ισορροπία. Που να μη λειτουργεί σαν βαρίδι στην οικονομία. Που να μην πνίγει την απασχόληση. (Μόλις πρόσφατα σήκωσε την ίδια σημαία, με ρητή αναφορά μάλιστα στις θέσεις Παπαδόπουλου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Εκείνος, όμως, το έκανε προκειμένου να αντιστηρίξει τη δική του έκκληση για προσφυγή στις κάλπες ώστε να αντιμετωπισθεί οικονομικό αδιέξοδο κ.τ.λ.). Ύστερα, ακούσαμε πάλι τον Αλέκο Παπαδόπουλο, ο οποίος δεν το θυμίζει πολύ συχνά αλλά είναι ο άνθρωπος που το 1994-96 με τη σφικτή διαχείριση του προϋπολογισμού (στην πράξη, όχι στα λόγια…) δρομολόγησε την πορεία προς τα κριτήρια του Μάαστριχτ (δηλαδή την ευρωζώνη), να επεξηγεί ότι αν θέλει μια κυβέρνηση να συνεισφέρει αληθινά στη δημοσιονομική εξυγίανση θα πρέπει να λάβει ριζοσπαστικά, οδυνηρά μέτρα – παίρνοντας το απόφαση ότι θα χάσει τις επόμενες εκλογές. Και όχι μόνο αυτό, αλλά αν θελήσει και η επόμενη κυβέρνηση να συνεισφέρει, θα χρειαστεί να συνεχίσει στα μέτρα της προηγούμενης με την ίδια ριζοσπαστική λογική, κυρίως όμως θα χρειαστεί να το πάρει και αυτή απόφαση ότι θα χάσει στις επόμενες κάλπες την εξουσία…
Αν κανεί του αντιλέξει ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε αυταπάρνηση – αν μη ηρωική διάθεση – την οποία δύσκολα συνδυάζει κανείς με τους πολιτικούς μας, με την αυτάρεσκη και διακομματικά βολευόμενη πολιτική τάξη της μεταπολίτευσης, απαντά με δύο τρόπους. Πρώτα, θυμίζει ότι τη δημοσιονομική εξυγίανση του 1994 δεν την ανέλαβε κάποια συνοφρυωμένη, ευρωστραφής, ηθικολογούσα εκσυγχρονιστική εκδοχή του ΠΑΣΟΚ (ξεχάστε δε τη συνέχεια, του παχτισμού και της δημιουργικής λογιστικής…) αλλά ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου, με την αριστερόστροφη ριζοσπαστικότητα του και με τον λαϊκισμό που συχνά είχε αναπτύξει (δικό του το περιλάλητο «Τσοβόλα δώσ’ τα όλα!»). Έχοντας αντιληφθεί ότι άμα η Ελλάδα δεν ξεκάνει το χρέος, τότε το χρέος θα πνίξει την Ελλάδα, πήρε ο ίδιος την πρωτοβουλία δημοσιονομικής σταθεροποίησης – με τον Γιώργο Γεννηματά, δίπλα του, στο ΥΠΕΘΟ και τον Αλέκο Παπαδόπουλο στο Οικονομικών.
Δεύτερον, η εμπειρία από τα δύσκολά χρόνια σφικτής οικονομικής διαχείρισης και της με θρησκευτική ευλάβεια εφαρμογής του προϋπολογισμού (προ δημιουργικής λογιστικής, αυτά) δείχνει ότι ο κόσμος, όταν του μιλάς με σοβαρότητα για την ανάγκη αυστηρής διαχείρισης, και πείθεται και ακολουθεί. Ιδίως αν η αυστηρότητα συνδυάζεται με δικαιοσύνη, με δίκαιη κατανομή των βαρών. Ακόμη και πολιτικό κεφάλαιο μπορεί να δημιουργηθεί σε αυτήν την ανορθόδοξη – για την Ελλάδα, εννοείται – βάση! Άλλωστε και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε, μόνος του, πεισθεί ότι μια γλώσσα ευθύνης και σοβαρότητας μπορούσε να αποδώσει πολιτικά: γι’ αυτό και άρχισε μια πορεία που, τότε ακόμη, λίγοι πίστευαν ότι θα οδηγούσε στην ευρωζώνη. Με ανοιχτή εξήγηση προς τον λαό, την κοινή γνώμη – πράγμα που τα χρόνια Μητσοτάκη/Μάνου είχαν αποτύχει να κάνουν.
Μια και αυτό το σημείωμα είναι αφιερωμένο σε επισημάνσεις του Αλέκου Παπαδόπουλου, να προσθέσουμε άλλη μία. Οσάκις γίνεται αναφορά στα συμφέροντα και στις συντεχνείες, προειδοποιεί: «τα μικρά συντεχνιακά συμφέροντα να φοβάσαι: είναι τα πιο σκληρά και ανυποχώρητα».
«Παλιές ιστορίες» θα πείτε. Όταν όμως η Αγία Ήπια Προσαρμογή θα έχει ξεπερασθεί από τα πράγματα, είναι χρήσιμο η πολιτική τάξη να θυμηθεί ότι μπορεί κανείς να απευθυνθεί στους πολίτες όπως απευθύνεται σε ενηλίκους: το είχε καταλάβει ο Ανδρέας Παπανδρέου – πατέρας του Γιώργου Παπανδρέου αλλά και εμπνευστής της εξουσιαστικής πρακτικής του Κώστα Καραμανλή…
|
|
