ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 16/2/2010

Θέματα διατύπωσης, θέματα ουσίας

Στην πολιτική δεν έχουν θέση οι υποθετικές ερωτήσεις. Ακόμη περισσότερο δεν έχουν νόημα οι υποθετικές απαντήσεις - ή, μάλλον, οι επιχειρούμενες απαντήσεις σε υποθετικές ερωτήσεις. Μολαταύτα, θα άξιζε ο Γιώργος Παπανδρέου (δηλαδή το κέντρο της βαρύτατης ευθύνης, αυτές τις μέρες) να αναστοχαζόταν πόσο κακές, κάκιστες υπηρεσίας του προσέφεραν. Ποιοι; Όσοι προεκλογικά τον έπεισαν π.χ. ότι οι προειδοποιήσεις και εκτιμήσεις και αναλύσεις ενός Αλέκου Παπαδόπουλου για το τι βρισκόταν μπροστά μας, για το τι χρειαζόταν να γίνει/τι ήταν αναπόφευκτο τουλάχιστον στα δημοσιονομικά, για το πως όφειλαν τα πράγματα να επεξηγηθούν στον κόσμο, για το πως θα ήταν όχι μόνον έντιμο πολιτικά αλλά και σωτήριο για το πολιτικό σύστημα να πορευόταν το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές με βάση την αλήθεια - όλα αυτά ήταν επικίνδυνα, ανατρεπτικά, “αντικομματικά”, υπονομευτικά.

Άμα η μείζονος πολιτικής ακρισίας προεκλογική εκστρατεία του ΠΑΣΟΚ “εποχής Γιώργου” δεν είχε κάψει εκ των προτέρων το χαρτί μιας ουσιαστικής και έγκαιρης προσαρμογής, άμα δεν είχαν σπαταληθεί κοντά 15 κρισιμότατες βδομάδες σε δήθεν διαβουλεύσεις και σε σχεδιασμούς επί χάρτου, κυρίως άμα δεν είχαν ενθαρρυνθεί de facto οι Παπουτσήδες και οι Πετσάλνικοι του κόσμου τούτου, να πουλάνε προστασία και λαϊκότητα στους (όντως) αδύναμους, οι οποίοι (όντως) άδικα θα πληρώσουν το μάρμαρο - άδικα αλλά αναπόφευκτα! όσο πιο αργά και διστακτικά, τόσο πιο άδικα! - ίσως την είχαμε γλιτώσει ως χώρα και ως λαός, ίσως την είχε γλιτώσει και ο Παπανδρέου ως πολιτικός και ως φορέας μιας ιστορικότητας, τη βαριά αυτή κατάληξη. Του να πρέπει να φορτωθεί μια βίαιη διόρθωση οικονομικής πολιτικής, να έχει αναδεχθεί μαι διπλή και τρίδιπλη κηδεμονία (από ΕΕ και ΕΚΤ και ΔΝΤ: ο χορός των ακρονυμίων...) και όχι απλώς “επιτήρηση” αλλ’ ευθέως υπαγόρευση πρόσθετων μέτρων. Άνευ τέλους! Κυρίως δε την κατάληξη του να πρέπει τώρα να επιστρατεύσει τη στήριξη του “φίλιου Τύπου”, ο οποίος χρειάζεται να ξεπλύνει την μνήμη της υπονόμευσης του “Γιωργάκη” και του “Παραιτηθείτε κ. Πρόεδρε” υπεραναπληρώνοντας / γενιτσαρζοντας και ως εκ τούτου οδηγεί τη δημόσια συζήτηση (αντί “του βαθιού ΠΑΣΟΚ”) όταν ακούγονται απειλές για τον 14ο και 13ο μισθό ή αύξηση του ΦΠΑ, κυρίως όμως για το ενδεχόμενο να “μαζευτούν” οι συλλογικες διαπραγματεύσεις και να εγκαταλειφθεί η απαγόρευση των απολύσεων.

Ξεκινάμε λέγοντας ότι κάκιστες υπηρεσίες παρέσχαν στον Γιώργο Παπανδρέου όσοι τον έπεισαν ότι και το να πει την αλήθεια (που την ήξερε: είναι ακραία υποτιμητικό να λένε οι “Ηρακλείς” της εξουσιάς ότι “δεν είχαν φαντασθεί την έκταση της ζημιάς που είχε γίνει” και γι’ αυτό συνθηματολόγησαν “τα λεφτά υπάρχουν”!), αλλά και το να επιστρατεύσει ανθρώπους δύσκολους πλην αναντικατάστατου κύρους τύπου Αλ.Παπαδόπουλου και - ναι - Λουκά Παπαδήμου (ως ουσιαστικού και όχι διακοσμητικού στοιχείου, όμως) θα περιόριζε τις πιθανότητες νίκης στις κάλπες. Το αποτέλεσμα της 4ης Οκτωβρίου, την διέψευσε αυτή την άποψη: η ωρίμανση των πραγμάτων “επέτρεπε” την αλήθεια. Αλλά και ό,τι ακολούθησε δικαιώνει μέχρις υπερβολής όλα - μα όλα! - όσα είχε προωθήσει ο Αλέκος όταν ρίχθηκε στα Τάρταρα. “Είναι αδιανόητο να παίρνουν άνθρωποι σύνταξη πριν τα 60”; Αίσχος! Απαράδεκτο! (Κοίτα να δεις, φίλε μου...) “Απαραίτητη μια εμπροσθοβαρής δημοσιονομική διόρθωση, με επάνοδο τεκμηρίων, αντικειμενικά κριτήρια.” Αδιανόητο! Αυτά πήγε να κάνει κι ο Αλογοσκούφης! (Για ξαναδείτε όμως το τωρινό Πρόγραμμα Σταθερότητας...) Ακόμη και η δυσλειτουργική πρόταση για επιβολή της πληρωμής ποσών άνω των “Χ” χιλιάδων ευρώ με δίγραμμες επιταγές βρήκε τον τρόπο να έλθει στο προσκήνιο. Κυρίως όμως, η μη-ανάληψη της πρωτοβουλίας, της έγκαιρης απόφασης, τι έκανε; Φόρτωσε την κυβέρνηση - μάλιστα τον επικεφαλής της, το έδειχνε το ύφος του τις ώρες των διαγγελματικών του ανακοινώσεων - με το άγος της έξωθεν επιβολής. Σχέδιο Α’ και Σχέδιο Β’ και Σχέδιο Γ’, “τεχνική βοήθεια” από το ΔΝΤ στα πλαίσια αυστηρής επιτήρησης από Βρυξέλλες για μια προσδοκία σωστικού πακέτου από (διστακτικότατους) Ευρωκράτες και από (ελάχιστα πρόθυμους) Γερμανούς, μόνο και μόνο για να μην προφέρουμε μόνοι μας τα επώδυνα και αναπόφευκτα.

Σε απλά ελληνικά: άμα είχε από νωρίς δε τα αναπόφευκτα, άμα τα είχε εξηγήσει από μόνος και με το ηθικό κύρος του ξεκινήματος στους Έλληνες, άμα είχε εξασφαλίσει στήριξη ουσίας “μέσα”. τότε (και μόνο τότε!) θα μπορούσε η σημερινή κυβέρνηση να κρατήσει αληθινή αντίσταση σε όσους “έξω” πάνε να κάνουν την Ελλάδα πειραματόζωο πρόσθετων μέτρων. Άνευ τέλους...

Α.Δ.Παπαγιαννίδης

 

ΤΟ ΒΗΜΑ, 18/2/2010

Το λάθος

Οσοι παρακολουθούν από κοντά τις οικονομικές υποθέσεις της χώρας γνωρίζουν ότι η σημερινή τραγική κατάσταση είναι αποτέλεσμα χαμένων ευκαιριών και ημιτελών προσπαθειών. Η εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών έγινε πρώτο θέμα πολλές φορές.
Το 1985, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επιχείρησε τη μεγάλη στροφή και επιδίωξε τη σταθεροποίηση της οικονομίας, τα δημόσια οικονομικά έμειναν σχεδόν στο περιθώριο. Το σταθεροποιητικό πρόγραμμα που εφήρμοσε ο Κώστας Σημίτης είχε ως αιχμή περισσότερο την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας παρά τη δημοσιονομική εξυγίανσή της. Δεν είναι τυχαίο ότι σε εκείνη τη φάση το υπουργείο Οικονομικών έμεινε έξω από τη ζώνη ευθύνης του κ. Σημίτη, στα χέρια του Δ. Τσοβόλα, ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν το αγαπημένο παιδί του Ανδρέα Παπανδρέου. Οπως και δεν είναι τυχαίο ότι η σύγκρουση Παπανδρέου- Σημίτη έγινε για τα δημόσια οικονομικά και τα ελλείμματα. Οταν μετέπειτα, στα τέλη του 1989 και στις αρχές του 1990, εκδηλώθηκε με ένταση η δημοσιονομική κρίση, η προσπάθεια που ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπήρξε ατελής και τελικώς ατελέσφορη.
Στα τέλη του 1993 ο επανακάμψας στην εξουσία Ανδρέας Παπανδρέου βρέθηκε αντιμέτωπος πάλι με τα ελλείμματα και τα χρέη. Η προσπάθεια που ανελήφθη τότε, πρώτα από τον Γιώργο Γεννηματά και αμέσως μετά από τους Γιάννο Παπαντωνίου και Αλέκο Παπαδόπουλο, ήταν πιο δυναμική τα πρώτα χρόνια αλλά έφθινε προϊόντος του χρόνου. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι η αποχώρηση του Αλέκου Παπαδόπουλου από το υπουργείο Οικονομικών το 1996 ήταν αποτέλεσμα της διαφωνίας του με τον Κώστα Σημίτη για την ένταση της προσπάθειας εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών.
Εκτοτε οι παρεμβάσεις στα δημόσια οικονομικά περιορίστηκαν και το πρόβλημα καλύφθηκε από το κύμα της ανάπτυξης και τα σχήματα της μοντέρνας λογιστικής αλλά παρέμεινε ενεργό ασκώντας στον χρόνο τη διαβρωτική του επίδραση.
Μετά την ένταξη στην ΟΝΕ ο Νίκος Χριστοδουλάκης έκανε μια απόπειρα να συγκρατήσει τα πράγματα, χωρίς όμως επιτυχία, καθώς ήλθαν οι ολυμπιακές δαπάνες να υπονομεύσουν την όποια προσπάθειά του. Ο κ. Καραμανλής στη συνέχεια εκμεταλλεύθηκε πολιτικά το δημοσιονομικό πρόβλημα αλλά ουδέν έπραξε επί της ουσίας. Αρχικώς επέλεξε την ήπια προσαρμογή, χωρίς όμως ούτε αυτή να την υπηρετήσει. Κάπως έτσι το 2007 έχασε την μπάλα και όταν μετά τις εκλογές ήλθε η κρίση τα παράτησε όλα στην τύχη τους. Ετσι φθάσαμε στη σημερινή τραγική θέση. Επειδή η κυρίαρχη πολιτική τάξη της χώρας δεν θέλησε ποτέ να αντιμετωπίσει με συνέπεια το πρόβλημα των δημοσίων οικονομικών.
Το κακό είναι ότι ακόμη και τώρα οι περισσότεροι δεν έχουν πεισθεί για το μέγα λάθος. Η ίδια η κυβέρνηση που τόσα υφίσταται εδώ και πέντε μήνες συνεχίζει να ταλαντεύεται, μένει δυο βήματα πίσω από το πρόβλημα, χάνει χρόνο και δυνάμεις, κινδυνεύει να κάνει και αυτή το μέγα λάθος. Οφείλει όμως ο κ. Παπανδρέου να γνωρίζει ότι εδώ που έχουμε φθάσει δεν του επιτρέπεται να λαθέψει ούτε να πλανηθεί.

Α.Καρακούσης

 

 

 

Home