Η εγκαθίδρυση του ΕΣΥ από την κυβέρνησή μας στα μέσα της δεκαετίας του ’80 δεν ήταν απλά η τήρηση των πολιτικών μας δεσμεύσεων και υποσχέσεων απέναντι στον ελληνικό λαό, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, κάτι πολύ ουσιαστικότερο. Έγινε μια μεγάλη ανατροπή για να μπορέσουμε να καλύψουμε το τεράστιο κενό, που άφησε πίσω της η μακρά διακυβέρνησης της χώρας από τη συντηρητική παράταξη. Το κενό αυτό το συνέθεταν οι ελλιπείς και πεπαλαιωμένες υποδομές, η παρωχημένη τεχνολογία, η προσωποπαγής άσκηση της ιατρικής και από την άλλη μεριά οι αγροτικοί γιατροί, που υποτίθεται ότι κάλυπταν τις ανάγκες “της άλλης Ελλάδας”, αυτής των αγροτικών περιοχών. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι το ΕΣΥ αποτέλεσε για το ΠΑΣΟΚ πληρωμή οφειλόμενου από καιρό χρέους προς τους πολίτες αυτής της χώρας.

Επί της ουσίας, η σύσταση, οργάνωση και λειτουργία του ΕΣΥ χαρακτηρίζεται δικαίως ως η μεγαλύτερη τομή στο χώρο της υγείας που έγινε από συστάσεως του Ελληνικού κράτους. Η χώρα μας έστω και καθυστερημένα, σε σύγκριση με άλλες Δυτικοευρωπαϊκές χώρες, έμπαινε σε μια διαδικασία σταδιακής και προγραμματισμένης υγειονομικής ανάπτυξης. Στόχος ήταν η συγκρότηση ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού συστήματος υγείας που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες του Έλληνα πολίτη για αξιοπρεπή και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες πρόληψης, φροντίδας και περίθαλψης.

Παρά το ότι η προσπάθεια εκείνη ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση ούτε να αγνοούμε, ούτε να υποβαθμίζουμε τα σημαντικά επιτεύγματα που καταφέραμε. Χάρη στις συνεχείς και επίπονες προσπάθειες όλων των προηγούμενων συναδέλφων μου Yπουργών Yγείας, αλλά και στη γενναία χρηματοδότηση από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, πιστεύω ότι πέρασε οριστικά εκείνη η περίοδος που η χώρα μας εθεωρείτο υγειονομικά υπανάπτυκτη, που στην υγεία κυριαρχούσαν καταστάσεις κοινωνικού Δαρβινισμού και εγκατάλειψης. Οι αριθμοί δείχνουν ότι οι υγειονομικές ανισότητες έχουν περιοριστεί, ενώ τα καραβάνια των ασθενών που έφευγαν τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 για νοσηλεία στο εξωτερικό αποτελούν πλέον παρελθόν. Σήμερα και καινούργια νοσοκομεία διαθέτουμε με εξειδικευμένες μονάδες και τμήματα, και σύγχρονη ιατρική τεχνολογία χρησιμοποιούμε, και πολύ περισσότερο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό απασχολούμε. Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, όπως είναι η τεχνολογία, η διάθεση και χρήση της ξεπερνά κατά πολύ εκείνη που καθορίζεται από τις πραγματικές ανάγκες της χώρας και των πολιτών.

Τα σημαντικά αυτά επιτεύγματα όχι μόνο αναγνωρίστηκαν από τους πολίτες, που μας τίμησαν με την ψήφο τους σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις αλλά και πιστοποιούνται από τους σχετικά καλούς δείκτες υγείας του Ελληνικού πληθυσμού. Όμως παρά τις προόδους που πετύχαμε, παρά τη σημαντική ποσοτική μεγέθυνση του υγειονομικού μας συστήματος, όλοι συμφωνούμε ότι αυτό ισορροπεί καθημερινά σε όλο και χαμηλότερα επίπεδα, όλο και περισσότερο κατατρύχεται από κατεστημένα συμφέροντα και απαράδεκτες συμπεριφορές και πρακτικές.

Τα προβλήματα χρόνο με το χρόνο πολλαπλασιάζονται και οξύνονται, συνδέονται δε περισσότερο με την ποιότητα των υπηρεσιών και τις διαδικασίες παροχής και όχι με την ποσότητα. Ούτε αγνοούμε, ούτε υποβαθμίζουμε τις νέες ανάγκες που προκαλούνται από τις μεγάλες κοινωνικές μεταβολές, από τη μετανάστευση, τις εξελίξεις της σύγχρονης βιοϊατρικής τεχνολογίας και τις αυξανόμενες προσδοκίες των πολιτών μας. Τα κυρίαρχα όμως προβλήματα του υγειονομικού μας συστήματος συνδέονται σήμερα με:

• την οργάνωση και λειτουργία,

• την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα,

• την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών,

• τον πληθωρισμό του ιατρικού επαγγέλματος και

• την ταχύτατη και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και λειτουργία του ιδιωτικού τομέα υγείας, που εκμεταλλεύεται τα κενά και τις αδυναμίες του ΕΣΥ, αλλά και την απουσία αυστηρού θεσμικού πλαισίου που να διέπει τη λειτουργία του και μηχανισμών ελέγχου και αξιολόγησής του.

Είναι ακόμα προβλήματα που εκπορεύονται από παγιωμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές. Πάνω απ’ όλα όμως, σύντροφοι και συντρόφισσες, το πρόβλημα του ΕΣΥ έχει να κάνει με την ισότητα του συστήματος απέναντι στους πολίτες.

Οι άμεσες συνέπειες όλων αυτών των προβλημάτων δεν περιορίζονται απλά στην κατασπατάληση πολύτιμων υγειονομικών πόρων που πολλές φορές φτάνει σε επίπεδα λεηλασίας, και αυτό εσείς το γνωρίζετε καλύτερα από μένα. Οι υπηρεσίες υγείας όπως λειτουργούν συχνά ταλαιπωρούν και εξευτελίζουν τον ασθενή, δημιουργούν κλίμα δυσπιστίας και ανασφάλειας στον πολίτη και βέβαια στην πράξη ακυρώνουν βασικές αρχές του ΕΣΥ όπως είναι η ολοκληρωμένη, καθολική και ισότιμη φροντίδα και περίθαλψη, που το ΠΑΣΟΚ και όλοι εμείς οραματιστήκαμε. Αυτές τις βασικές αρχές θέλουμε οριστικά και αμετάκλητα να κατοχυρώσουμε στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.

Όλα αυτά τα προβλήματα και οι αρνητικές συνέπειές τους, εκφράζονται τα τελευταία χρόνια από τα υψηλά ποσοστά δυσαρέσκειας των πολιτών από τις υπηρεσίες υγείας. Είναι συνεπώς όχι μόνο αναγκαίο, αλλά και επιβεβλημένο να παρέμβουμε σε μια σειρά από τομείς και επίπεδα του υγειονομικού μας συστήματος και να δρομολογήσουμε εκείνες τις αλλαγές που θα το θέσουν σε μέσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα σε μια σταθερά ανοδική πορεία. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, υπάρχουν οι προϋποθέσεις και το βασικότερο καταγράφεται μια ευρεία κοινωνική συναίνεση για μεταρρύθμιση. Υπάρχει μια καθολική βουβή συγκατάθεση του κόσμου για μεταρρύθμιση, μια κρυφή προσμονή και μαζί “θυμός” ότι κάτι πρέπει να αλλάξει σύντομα. Εάν θέλουμε, σύντροφοι και συντρόφισσες, να συνεχίσουμε να εκφράζουμε ένα πλειοψηφικό και προοδευτικό ρεύμα στην κοινωνία, πρέπει να αφουγκραστούμε σωστά και να αναλάβουμε το βάρος και την ευθύνη.

Μόνο τότε θα διασφαλίσουμε και θα ενδυναμώσουμε το δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ, που σήμερα κατατρύχεται από τα ιδιωτικά και προσωπικά συμφέροντα. Πρέπει επιτέλους να πάψουμε να ζούμε με ψευδαισθήσεις και ιδεοληψίες, ότι μπορούμε να αφήσουμε για πολύ το σύστημα υγείας να λειτουργεί έτσι όπως λειτουργεί. Η αντιστοίχιση του υγειονομικού μας συστήματος με τις νέες ανάγκες και η εισαγωγή κανόνων και μηχανισμών που θα υπηρετούν συγκεκριμένους στόχους και πολιτικές, αποτελεί για την κυβέρνηση μονόδρομο. Αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση απομάκρυνση από τις αρχές του ΕΣΥ της περασμένης δεκαετίας. Αντίθετα αυτές τις αρχές θέλουμε να κατοχυρώσουμε, έτσι όπως τις οραματίστηκαν οι σύντροφοι μας που δούλεψαν τότε στις αρχές της δεκαετίας του 80, με επικεφαλής τον Παρασκευά Αυγερινό και τον αείμνηστο Γιώργο Γεννηματά. Η κατοχύρωση αυτών των αρχών θα είναι χρέος τιμής στη μνήμη του. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να τονίσω ότι το ΠΑΣΟΚ έχει κοινωνικό πρόσωπο και δεν το αναζητά και πολύ περισσότερο δεν αναζητά εγγυητές του έργου και της πολιτικής του.

Δεν έχουμε κανένα περιθώριο ούτε να καθυστερήσουμε αλλά ούτε και να αποτύχουμε. Η δέσμη των 200 μέτρων που έχουμε εξαγγείλει τον περασμένο Ιούλιο και αφορά την Περιφερειακή Συγκρότηση του ΕΣΥ, την αποτελεσματική Χρηματοδότηση, την ανάπτυξη της Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγεία, τη νέα οργάνωση των Νοσοκομείων, το Ανθρώπινο Δυναμικό και την οργάνωση της Δημόσιας Υγείας αποτέλεσαν και είναι και σήμερα ακόμα βάση για διάλογο με όλους τους φορείς. Θέλω να τονίσω ότι στους τρεις μήνες που μεσολάβησαν από τότε μέχρι σήμερα έγινε ένας πρωτοφανής και ουσιαστικός διάλογος, σε ατελείωτες συναντήσεις με όλους τους φορείς, με εκατοντάδες επιστολές και υπομνήματα. Μέσα από αυτό το διάλογο ακούσαμε τους προβληματισμούς και τις αιτιάσεις όλων και δεχθήκαμε πολλές εποικοδομητικές προτάσεις. Και δεν κρύβω ότι αρκετές από αυτές έγιναν αποδεκτές και έχουν περιληφθεί στο σχέδιο νόμου που ήδη βρίσκεται σ’ ένα προχωρημένο στάδιο εκπόνησης.

Είναι σε όλους γνωστά τα μέτρα και οι αλλαγές που προτείνουμε, οι νέοι θεσμοί και οι καινούργιοι μηχανισμοί που εισάγουμε στο σύστημα γι’ αυτό και δεν χρειάζεται να μπω σε εκτενείς αναφορές και σε λεπτομέρειες. Έχω πει από την αρχή ότι θέλουμε το διάλογο, ακούμε τον αντίλογο, δεν είμαστε δογματικοί και συζητάμε εναλλακτικές προτάσεις. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν θα κάνουμε εκπτώσεις που ενδεχομένως θα αλλοίωναν τη λογική της μεταρρύθμισης. Δε θα παζαρέψουμε βασικές αρχές και μέτρα πολιτικής που ίσως θα έθεταν σε κίνδυνο τις προϋποθέσεις και τους στόχους που έχουμε θέσει.

Τους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό και όλους τους άλλους εργαζόμενους στο σύστημα, τους θέλουμε συμμάχους σ’ αυτή μας την προσπάθεια. Πρέπει όμως πάντα να έχουμε κατά νου ότι τα συστήματα υγείας υπάρχουν και λειτουργούν για να υπηρετούν τους ασθενείς και μόνο αυτούς. Είμαι βέβαιος ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών, αλλά και του νοσηλευτικού προσωπικού, που κάτω από συχνά αντίξοες συνθήκες, εργάζονται με αυταπάρνηση στο σύστημα και με υπηρετούν με υψηλό αίσθημα ευθύνης τον ασθενή, θα σταθούν στο πλευρό μας, σ’ αυτή τη δύσκολη προσπάθεια.

Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες και σε επιμέρους μέτρα, θέλω πολύ σύντομα να αναφερθώ στους βασικούς άξονες της μεταρρύθμισης και να τονίσω τα εξής.

Η περιφερειακή συγκρότηση του συστήματος πραγματώνεται με τη σύσταση Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας σε κάθε υγειονομική περιφέρεια. Αυτό μας επιτρέπει:

• Να ασκούμε αποτελεσματική διοίκηση και πραγματικούς ελέγχους

• Να γνωρίζουμε από κοντά και να αποτυπώσουμε πληρέστερα τις πραγματικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού,

• Να εκπονούμε με ακρίβεια και εγκυρότητα τον υγειονομικό χάρτη, που θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση της μεταρρύθμισης και κλειδί για την άσκηση της εθνικής και περιφερειακής πολιτικής υγείας.

• Να σχεδιάζουμε και να ολοκληρώνουμε πληρέστερα τις υπηρεσίες υγείας σε περιφερειακό επίπεδο.

• Θα εποπτεύει, ελέγχει, καθοδηγεί και συντονίζει, όλες τις μονάδες υγείας που ανήκουν στην γεωγραφική του περιοχή, εξειδικεύοντας την εθνική πολιτική του Υπουργείου στην Περιφέρεια.

• Θα μεριμνά για την κατανομή του εξοπλισμού και της υψηλής βιοϊατρικής τεχνολογίας στις μονάδες υγείας με βάση τις πραγματικές ανάγκες.

• Θα μεριμνά, σε συνεργασία με τα νοσοκομεία για την εκπόνηση, την εκτέλεση και τον έλεγχο των προγραμμάτων έρευνας, εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης.

• Θα μεριμνά για τις προμήθειες αναλώσιμου υλικού με βάση κριτήρια κόστους, και ποιότητας και με στόχο τη διαφάνεια στις διαδικασίες προμήθειας και την περιστολή των δαπανών και της σπατάλης στην κατανάλωση.

Τα ΠεΣΥ μπορούν να συστήνουν μονομετοχικές κρατικές επιχειρήσεις, κατά τα επιτυχημένα πρότυπα των δημοτικών επιχειρήσεων, για την ανάληψη υποστηρικτικών και μόνο δραστηριοτήτων των νοσοκομείων. Θέλουμε με αυτό τον τρόπο να προσθέσουμε στο σύστημα περισσότερους βαθμούς ευελιξίας, ταχύτητας και αποτελεσματικότητας.

Καθιερώνουμε μορφές συνεργασίας μεταξύ νοσοκομείων και μεταξύ των ΠεΣΥ, στη βάση της συμπληρωματικότητας των συστημάτων τους και της αλληλοκάλυψης των αναγκών.

Στα όργανα διοίκησης του ΠεΣΥ θα υπάρχει ευρεία κοινωνική εκπροσώπηση. Το Διοικητικό του Συμβούλιο θα υποστηρίζεται από το Επιστημονικό Συμβούλιο και το Νοσηλευτικό Συμβούλιο. Ο έλεγχος θα ασκείται τόσο από το Υπουργείο όσο και από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας.

Το ΠεΣΥ, ως επιτελική αποκεντρωμένη υπηρεσία με εκτεταμένες αρμοδιότητες πρέπει να έχει και την κατάλληλη διοικητική δομή και διάρθρωση. Δομή και διάρθρωση τέτοια που δεν θυμίζει σε τίποτα την κλασσική επιτελική οργάνωση που σήμερα έχουμε συνηθίσει και γνωρίζουμε στη χώρα μας. Με υποστηρικτικούς μηχανισμούς, επιστημονικούς και διοικητικούς, που για πρώτη φορά εισάγονται στη χώρα μας, οι δράσεις και οι λειτουργίες του θα κατατείνουν σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα στην διασφάλιση και στην παροχή υπηρεσιών υγείας ολικής ποιότητας.

Η περιφερικοποίηση του συστήματος και η αποκεντρωμένη διοίκηση, αποτελούν από χρόνια το μοναδικό και κατά κανόνα επιτυχημένο μοντέλο διοίκησης για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει γρήγορα και εμείς να προχωρήσουμε. Τα ναπολεόντειου τύπου αυταρχικά και συγκεντρωτικά μοντέλα κεντρικής διοίκησης και διαχείρισης, που λειτουργούν σήμερα στη χώρα μας, έχουν προ πολλού ξεπεραστεί. Μόνο έτσι:

• θα λύσουμε τα χρόνια προβλήματα διοίκησης που μας ταλανίζουν,

• θα μπορέσει το Υπουργείο να παίξει τον επιτελικό του ρόλο και

• ο Υπουργός θα πάψει να ασχολείται με την τρέχουσα καθημερινότητα.

• Αυτό που σήμερα επικρατεί στα νοσοκομεία θα μπορούσε επιεικώς να χαρακτηριστεί ως οργανωμένη ανευθυνότητα. Με τα μέτρα που εισάγουμε διασφαλίζεται η αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση των νοσοκομείων, αλλά και των Κ.Υ., που σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Παρά τις προσπάθειες των Προέδρων των Νοσοκομείων, και βέβαια γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν εξαρτάται από αυτούς.

• Τα νοσοκομεία εντάσσονται στα ΠεΣΥ, λειτουργούν με ένα ιδιότυπο νομικό καθεστώς ως ανεξάρτητες, αυτοτελείς και αποκεντρωμένες μονάδες.

• Έχουν τους δικούς τους οργανισμούς, τις δικές τους οργανικές θέσεις, τα δικά τους όργανα διοίκησης, το δικό τους προϋπολογισμό, κλπ.

• Οι υπάλληλοι κατατάσσονται κατά κλάδο και θέση στις μονάδες υγείας, αποκλείοντας διαχρονικά τυχόν αυθαιρεσίες από οιονδήποτε.

• Συστήνονται και λειτουργούν στα ΠεΣΥ, αλλά και στα νοσοκομεία, ειδικά τμήματα για συνεχή εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και έρευνα. Τα νοσοκομεία δεν θα είναι πλέον κέντρα απλής και συχνά αναποτελεσματικής διαχείρισης ασθενών. Μετατρέπονται σε σύγχρονες μονάδες υγειονομικής φροντίδας, με προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, με ερευνητικό έργο και παραγωγή καινούργιας ιατρικής γνώσης και εμπειρίας.

• Τα Επιστημονικά Συμβούλια, που θα λειτουργήσουν σε επίπεδο ΠεΣΥ, αλλά και στα νοσοκομεία αποτελούν αυστηρά επιστημονικά όργανα, με αρμοδιότητες που σκοπό έχουν:

• την προαγωγή της ιατρικής επιστήμης,

• της συνεχούς εκπαίδευσης και της κατάρτισης,

• της έρευνας και

• της τήρησης των κανόνων ηθικής και δεοντολογίας.

• Τα μέλη τους εκλέγονται από τους ίδιους τους επαγγελματίες υγείας - επιστήμονες κατά βαθμίδα και ειδικότητα, με τη συμμετοχή όχι μόνο των γιατρών αλλά και των άλλων επιστημόνων του νοσοκομείου και βέβαια του νοσηλευτικού προσωπικού ανωτάτης εκπαίδευσης.

• Τα νοσοκομεία, που σήμερα αποτελούν τη “μαύρη τρύπα” για τους υγειονομικούς πόρους, αλλά και κέντρα κακοδιοίκησης, ανοργανωσιάς και ανευθυνότητας, αποκτούν ευελιξία, υπευθυνότητα και εκτεταμένες αρμοδιότητας με τα νέα όργανα διοίκησης, δηλαδή το Διοικητή, που έχει τη γενική ευθύνη διοίκησης και το Συμβούλιο Διοίκησης, που είναι ισχυρό εσωτερικό όργανο με γνωμοδοτικές αλλά και αποφασιστικές αρμοδιότητες.

• Η λειτουργία των νέων συλλογικών οργάνων διοίκησης, του Συμβουλίου Διοίκησης και του Επιστημονικού Συμβουλίου, αλλά και η ανασυγκρότηση της δομής της ιατρικής υπηρεσίας, των επιστημονικών τομέων και τμημάτων, κατοχυρώνει και προσωποποιεί τις ευθύνες, μέσα από ιεραρχημένες δομές διοίκησης και λειτουργίας.

• Η σύσταση και λειτουργία νέων επιτελικών ομάδων και εξειδικευμένων τμημάτων όπως αυτά της πληροφορικής, των προμηθειών, του ποιοτικού ελέγχου, της εκπαίδευσης, της έρευνας κλπ. αναβαθμίζουν τη διοικητική υπηρεσία και διαχέουν σε όλο το μήκος και το πλάτος των νοσοκομειακών δραστηριοτήτων στοιχεία ελέγχου και αξιολόγησης.

• Η ανάπτυξη ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, η ολοκλήρωση του ενιαίου διπλογραφικού-λογιστικού συστήματος, η διαφάνεια και η ταχύτητα στις προμήθειες, τα εκπαιδευτικά προγράμματα διοίκησης και διαχείρισης για το προσωπικό δημιουργούν ένα ευρύτερο υποστηρικτικό περιβάλλον, που:

• ευνοεί την ορθολογική διαχείριση των πόρων,

• κατοχυρώνει την αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση και

• επιτρέπει την συνεχή αξιολόγηση, ποσοτική και ποιοτική του παραγόμενου έργου, ανά μονάδα, τομέα, τμήμα και γιατρό.

Εάν θέλουμε το νοσοκομείο να λειτουργεί αποτελεσματικά και υπεύθυνα, να παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας με σεβασμό στις ανάγκες και στην αξιοπρέπεια του αρρώστου, τότε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως δομή και λειτουργία του νοσοκομείου, πρέπει να αλλάξει ριζικά. Αυτό προϋποθέτει όχι μόνο αλλαγή της διάρθρωσης των υπηρεσιών και των τμημάτων, αλλά και άλλου τύπου διοικητικό προσωπικό με εξειδικευμένα προσόντα. Ήδη έχουμε ξεκινήσει τις διαδικασίες για την πρόσληψη σε πρώτη φάση ικανού αριθμού διοικητικών στελεχών που θα εξυπηρετήσουν τις νέες δομές και τα νέα προγράμματα (μηχανογράφηση, διπλογραφικό, προμήθειες, ποιοτικός έλεγχος κλπ).

• Για το ανθρώπινο δυναμικό τα μέτρα κατοχυρώνουν ενιαίες εργασιακές σχέσεις για όλους τους γιατρούς του ΕΣΥ και τους πανεπιστημιακούς.

• Γιατί θέλουμε να εκλείψει αυτή η μόνιμη τα τελευταία χρόνια αιτία προστριβών και συγκρούσεων μέσα στα νοσοκομεία.

• Γιατί πρέπει οι πανεπιστημιακοί γιατροί, που κουβαλούν την επιστημονική γνώση και είναι ενημερωμένοι για τις σύγχρονες ιατρικές εξελίξεις διεθνώς, να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μέσα στο δημόσιο νοσοκομείο και όχι στις ιδιωτικές κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα.

• Τιμώντας το σημαντικό επιστημονικό και κλινικό έργο των γιατρών του ΕΣΥ, απονέμουμε υπό προϋποθέσεις και ύστερα από κρίση το τίτλο του κλινικού καθηγητή σε εκείνους που έχουν τα προσόντα.

• Παρέχουμε τη δυνατότητα στους υψηλόβαθμους γιατρούς του ΕΣΥ και στους πανεπιστημιακούς να προσφέρουν, εφόσον το επιθυμούν, εντός του νοσοκομείου και κάτω από αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες υπηρεσίες κατά τις απογευματινές ώρες.

• Γιατί θέλουμε ανοικτά νοσοκομεία πρωί και απόγευμα, όπως συμβαίνει στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.

• Γιατί θέλουμε να αξιοποιήσουμε περισσότερο τον ακριβό και σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό των δημόσιων νοσοκομείων.

• Γιατί πρέπει να σταματήσει το σημερινό απαράδεκτο φαινόμενο του παράνομου ιδιωτικού ιατρείου μέσα ή έξω από το νοσοκομείο.

• Γιατί θέλουμε οι γιατροί να αυξήσουν το εισόδημά τους μέσα από νόμιμες δραστηριότητες.

• Γιατί πρέπει τα νοσοκομεία να αυξήσουν τα έσοδά τους, προσελκύοντας πόρους, που σήμερα κατευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα.

• Γιατί θέλουμε να διασφαλίσουμε στον έλληνα ασθενή μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής, περισσότερη ευκολία στην πρόσβαση και ανετότερες συνθήκες στην παροχή.

• Γιατί, σύντροφοι και συντρόφισσες θέλουμε ο μέσος Έλληνας ασθενής να ξαναγυρίσει πίσω στο δημόσιο νοσοκομείο, αφού του προσφέρει και περισσότερη ασφάλεια και πολύ καλύτερες ιατρικές υπηρεσίες από τον ιδιωτικό τομέα.

• Εξασφαλίζουμε, υπό την εποπτεία και παρακολούθηση του ΠεΣΥ και του νοσοκομείου, μηχανισμούς και συνθήκες για την προαγωγή της συνεχούς εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του ιατρικού, του νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού των μονάδων υγείας και βέβαια αξιόπιστα όργανα κρίσης και αξιολόγησης, μέσα από μια ολοσδιόλου ανασύνθεση των σημερινών ΣΚΕΙΟΠΝΙ και των νέων Συμβουλίων Κρίσεων Διευθυντών. Εκείνο το σύστημα που δεν ενσωματώνει τέτοιους μηχανισμούς και όργανα είναι καταδικασμένο να μαραζώσει, να παρακμάσει και να πεθάνει.

• Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όπου υπάρχει το μεγάλο έλλειμμα, όπου επικρατούν πολυδιάσπαση και πολυκερματισμός, υγειονομικές ανισότητες και μεγάλες σπατάλες, πρέπει σταδιακά να οδηγηθούμε σ’ ένα ενιαίο σχήμα, με ενιαίο κανονισμό παροχών και ενιαία χρηματοδότηση. Στόχος μας είναι:

• Ένα ολοκληρωμένο ενιαίο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας.

• Η αναβάθμιση των αγροτικών κέντρων υγείας και των περιφερειακών ιατρείων.

• Η ανέγερση Κέντρων Υγείας και σύγχρονων διαγνωστικών κέντρων στις αστικές περιοχές. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική μελέτη για την χωροθέτησης των πρώτων από αυτά.

• Η σταδιακή ένταξη στο ΕΣΥ και η αναβάθμιση στη συνέχεια των πολυϊατρείων του ΙΚΑ.

• Το μεγάλο ζητούμενο των τελευταίων τριάντα χρόνων, ο οικογενειακός-προσωπικός γιατρός μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσα στα επόμενα χρόνια.

• Γιατί θέλουμε η πρωτοβάθμια φροντίδα να αποκτήσει τον προσωπικό και ολιστικό χαρακτήρα που της προσδίδει ο οικογενειακός γιατρός.

• Γιατί θέλουμε η πρωτοβάθμια περίθαλψη να συμπληρωθεί και με υπηρεσίες πρόληψης και κοινωνικής φροντίδας.

• Γιατί πρέπει να στήσουμε αναχώματα που θα ανακόψουν στη σημερινή αθρόα και αλόγιστη προσέλευση ασθενών στα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Να τα αφήσουμε να αναπνεύσουν, να τους επιτρέψουμε να λειτουργήσουν σε ένα καλύτερο περιβάλλον που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες νοσηλείας για τους ασθενείς και άνετο περιβάλλον για την άσκηση του κλινικού και επιστημονικού έργου των γιατρών και των νοσηλευτών.

• Προσφέρουμε δέσμη κινήτρων σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό για την κάλυψη θέσεων σε Κ. Υ. και Περιφερειακά Ιατρεία άγονων και ακριτικών περιοχών.

• Προϋπόθεση για το αποτελεσματικό και ενιαίο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας και περίθαλψης είναι η δημιουργία του ενιαίου φορέα διαχείρισης, που θα συλλέγει και θα κατανέμει του οικονομικούς πόρους που προέρχονται από πολλές και διαφορετικές πηγές. Γι’ αυτό και συστήνουμε τον ΟΔΙΠΥ, για να διασφαλίσουμε υψηλότερη αποδοτικότητα στους υγειονομικούς πόρους.

• Ζητάμε οι οικονομικοί πόροι που σήμερα πανε στο σύστημα να πιάνουν τόπο και όχι να πηγαίνουν χαμένοι μέσα στα πιθάρια των Δαναΐδων και στον ιδιωτικό τομέα.

• Ο ΟΔΙΠΥ είναι ένας καθαρά κρατικός οργανισμός που θα διοικείται από τους εκπροσώπους των ασφαλιστικών ταμείων, της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ των ασφαλισμένων του Δημοσίου και των Υπουργείων Υγείας και Πρόνοιας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα κύρια σημεία των αλλαγών που θα επιχειρήσουμε. Για το μεγάλο θέμα της Δημόσιας Υγείας, αλλά και την οργάνωση και λειτουργία του Ιδιωτικού Τομέα, που πρέπει να παίξει με όρους και κανόνες το συμπληρωματικό του ρόλο δίπλα στο δημόσιο σύστημα, προβλέπεται η εκπόνηση νέου θεσμικού πλαισίου. Εν τω μεταξύ όμως εμείς δεν σταυρώνουμε τα χέρια, περιμένοντας τη μεταρρύθμιση. Έχουμε προετοιμάσει δέσμη μέτρων άμεσης παρέμβασης που θα ανακουφίσουν, οριακά πάντα, την κατάσταση που σήμερα βαρύνεται από στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες, και που μόνο με την ολοκλήρωση των αλλαγών που προχωράμε, θα εκλείψουν.

Μερικοί ισχυρίζονται ότι με τις αλλαγές που προωθούμε, καταργούμε τη δημοκρατία, καταργούμε τον κοινωνικό έλεγχο και εισάγουμε στο σύστημα αυταρχικές μορφές διοίκησης. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι αληθές.

• Τους διαβεβαιώνουμε ότι θα κατοχυρώσουμε πλήρως τη δημοκρατία, αλλά και θα αντιμετωπίσουμε κάθε είδους και μορφής συνδιοικήσεων και παραδιοικήσεων μέσα στα νοσοκομεία.

• Παράλληλα όμως είμαστε υποχρεωμένοι να αποκαταστήσουμε την ιεραρχία με την ενίσχυση των διοικητικών δομών και να πατάξουμε φαινόμενα αυθαιρεσίας, ανευθυνότητας και αδιαφάνειας που ταλανίζουν σήμερα τα νοσοκομεία.

• Πρέπει ο καθένας μέσα στο σύστημα να είναι υπόλογος και μαζί υπεύθυνος για το έργο του. Η ευθύνη πρέπει πάντα να αναζητείται και να αποδίδεται όπου πρέπει. Αυτή είναι για μας η δημοκρατία στη διοίκηση.

Οι αλλαγές που προχωράμε αγαπητοί φίλοι, είναι δύσκολες και βασανιστικές και απαιτούν χρόνο για να υλοποιηθούν.

• Χρειάζονται μεθοδικότητα, συντονισμένη και οργανωμένη προσπάθεια σε πολλούς τομείς και επίπεδα του συστήματος, επίπονες αλλά και πειθαρχημένες διαδικασίες.

• Απαιτούνται επενδύσεις όχι μόνο σε ανθρώπινο δυναμικό, σε νέες τεχνολογίες και τεχνικές, αλλά και αλλαγές σε κατεστημένες νοοτροπίες και συμπεριφορές.

• Γι’ αυτό και τονίσαμε ότι η μεταρρύθμιση αυτή θα ολοκληρωθεί όχι άμεσα, αλλά μέσα σ΄ ένα χρονικό ορίζοντα εξαετίας. Εμείς δεν θέλουμε να νομοθετήσουμε ιδέες. Δεν θέλουμε να φτιάξουμε κείμενα νομοθετικά τα οποία θα μείνουν ανενεργά.

Στο δύσκολο χώρο της υγείας, δεν χωρούν ούτε μάγοι, ούτε ζογκλέρ. Έχω ξαναπεί ότι δεν γίνονται θαύματα απ’ την μια μέρα στην άλλη. Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών του εγχειρήματός μας. Κάναμε διάλογο, ακούσαμε προτάσεις, υιοθετήσαμε αρκετές από αυτές, αλλά συγχρόνως αφουγκραζόμαστε και τη βουβή απαίτηση της κοινωνίας ότι πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα. Γι’ αυτό είμαστε έτοιμοι αν χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές. Ούτε ολιγωρίες επιτρέπονται, ούτε παλινδρομήσεις, ούτε πισωγυρίσματα.

Είναι καιρός όλοι μας, πολιτεία, επαγγελματίες της υγείας αλλά και πολίτες-ασθενείς να αναλάβουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί. Ιδιαίτερα εμείς που υπηρετούμε σ’ αυτόν τον ευαίσθητο χώρο της υγείας, πρέπει να βρούμε κοινούς τόπους και τρόπους συνεργασίας πέρα και πάνω από τις όποιες ήσσονος σημασίας, θέλω να πιστεύω, διαφορές μας. Η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών του ΕΣΥ, που και υψηλό επιστημονικό επίπεδο και ήθος και κοινωνική ευθύνη διαθέτουν αποτελούν μαζί με το νοσηλευτικό προσωπικό την προίκα του ΕΣΥ, αλλά μαζί και εγγύηση για το μέλλον του. Θέλουμε όλοι εσείς που στηρίξατε μέχρι σήμερα το ΕΣΥ, που πιστέψατε στο δημόσιο και κοινωνικό του χαρακτήρα, να συμπαραταχθείτε και πάλι μαζί μας, στη δύσκολη αυτή πορεία των αλλαγών.

Μόνο τότε μπορούμε να προσβλέπουμε σ’ ένα δημόσιο και αποτελεσματικό σύστημα υγείας, ένα σύστημα υγείας, χρέος και παρακαταθήκη της κυβέρνησης μας προς τον ελληνικό λαό και την κοινωνία. Όσον αφορά τις απαρχαιωμένες δομές που συντηρούν και αναπαράγουν τις δυσλειτουργίες, τις στρεβλώσεις και την αδιαφάνεια στο σύστημα, ας υιοθετήσουμε όλοι μας το ισχυρό αίτημα του λαού μας που απαιτεί: ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ, ΚΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΩΡΑ.

Σε διαφορετική περίπτωση και η κοινωνική συνοχή κινδυνεύει, και η αξιοπιστία της πολιτικής διακυβεύεται, και η ίδια η τιμή και αξιοπρέπεια της ιατρικής επιστήμης και των λειτουργών της υγείας απαξιώνεται. Η πολιτεία είναι σε κάθε περίπτωση αποφασισμένη να επιβάλει εκείνα τα μέτρα και να εφαρμόσει εκείνες τις πολιτικές, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, που θα οδηγήσουν το σύστημα υγείας μακριά από τη σημερινή οργανωμένη ανευθυνότητα, που ταλαιπωρεί και βασανίζει τον πολίτη. Μόνο έτσι εκπληρώνουμε το χρέος μας απέναντι στην κοινωνία και στους πολίτες, για ένα ανθεκτικό, ολοκληρωμένο δημόσιο, τονίζω δημόσιο, σύστημα υγείας.