ΟΜΙΛΙΑ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ
ΤΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΟΜΜΑ
24-8-2004
Σύντροφοι, θέλω να αρχίσω με μία παρατήρηση, σχόλιο όχι παρατήρηση. Και η δουλειά που έγινε από την Ομάδα και η όλη εισροή κειμένων που υπήρχε είναι μια καλή και θετική εξέλιξη στην πορεία των οριστικοποιήσεων στο πώς δηλαδή οργανώνεται αυτό που όλοι λέμε νέο ΠΑΣΟΚ.
Θα ήθελα όμως να πω, το πιστεύω έτσι πολύ βαθιά, ότι σαν συμπέρασμα εντελώς προσωπικό δικό μου και συγχωρέστε με, ότι βρισκόμαστε ακόμα σε μία διαδικασία μη ωρίμανσης του θέματος. Θέλει πολύ μεγάλη συζήτηση πριν οριστικοποιηθούν.
Βοήθησε σημαντικά η εισήγηση, η οποία σήμερα ήρθε, μας βοήθησε να ξεδιπλωθούν προβληματισμοί οι οποίοι δεν είναι και καινούργιοι. Πολλά απ’ αυτά τα οποία ακούστηκαν έχουν χιλιο-ειπωθεί σε μια μακρόχρονη πορεία του Κινήματός μας όλα αυτά τα χρόνια. Εκείνο όμως το οποίο δεν έχει γίνει, δεν έχουν απαντηθεί ερωτήματα.
Έγινε φέρ’ ειπείν πολύ μεγάλη συζήτηση σήμερα για την πορεία και την μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με το σύγχρονο κομματικό φαινόμενο, όπως είναι στην Ευρώπη, πως δηλαδή λειτουργούν οι συνταγματικές δημοκρατίες στο σύγχρονο κόσμο, πως οι συνταγματικοί πλέον θεσμοί που είναι τα κόμματα και είναι η βασική συνιστώσα της λειτουργίας της δημοκρατίας, πως μπορεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Έχω παρασυρθεί και εγώ αρκετές φορές προσωπικά, αναμιμνησκόμενος των παλαιών εποχών της δεκαετίας του ’70, της σφριγηλής οργάνωσης και των σκληρών κομματικών ρομαντικών οργανώσεων, αλλά τότε αγαπητοί σύντροφοι μετά την μεταπολίτευση οι μόνοι πολιτικοί θεσμοί οι οποίοι λειτουργούσαν στην Ελλάδα ήταν τα κόμματα και ήταν εκείνοι οι οποίοι όλο το σφρίγος της γενιάς μας της εποχής εκείνης σ’ αυτή την αγωνιώδη αναζήτηση κάλυψαν. Και εκεί ήταν τα σημεία εκείνα που κατέφευγε όλη αυτή η ορμητικότητα της Ελληνικής κοινωνίας.
Μετά είχαμε την μετεξέλιξη και εκεί δεν μπορέσαμε να προσαρμοσθούμε προσκολλημένοι στην παραδοσιακή αντίληψη που είχαμε όλοι μέσα στο μυαλό μας για το Κόμμα. Εμείς δημιουργήσαμε τους χώρους διαφυγής της πολιτικής δράσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση την ισχυρή, όπου μετατοπίστηκε η πολιτική δραστηριότητα σημαντικά. Εμείς δημιουργήσαμε στο μέτρο βεβαίως που ελέγξαμε και όπου μπορέσαμε να τα ελέγξουμε, γιατί είχαμε και εκεί εκφυλιστικά φαινόμενα, τους συνεταιρισμούς.
Εμείς ενδυναμώσαμε το συνδικαλιστικό κίνημα, την έννοια της αγοράς όπου πολλά στελέχη πήγαν προς τα εκεί. Τα Μέσα Επικοινωνίας επίσης που διαμορφώνουν και συστήματα πολιτικών και δυστυχώς και πολιτιστικών απαξιών στη χώρα μας. Και βεβαίως το Κόμμα δεν είναι πια και δεν μπορούσε να είναι από τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων εκείνο το οποίο θα θέλαμε.
Ερχόμαστε να απαντήσουμε τώρα. Σύντροφοι, εγώ θα βάλω τον εξής προβληματισμό. Είδα την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, έχει πολύ μεγάλη σημασία. Συνήθως σε τέτοιες εκδηλώσεις είναι πολύ φυσικό να επιλέγονται εκείνοι οι μεγάλοι ταγοί του πολιτισμού που καθοδηγούν και έχουν οδηγήσει βεβαίως και σ’ αυτή την πολιτισμική απραξία στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια μ’ εκείνη την αντίληψη την παρεϊστικη, δώσανε ό,τι μπόρεσαν να δώσουν.
Εάν είχε ανατεθεί σε άλλον και όχι στον Παπαϊωάννου και λέω αυτό το απλοϊκό επιχείρημα, αυτό που θα έβγαινε εγώ είμαι απόλυτα βέβαιος, θα ήταν ένα αποτέλεσμα διόλου κολακευτικό για τη χώρα. Αυτό που έγινε, δεν είναι ότι ανετέθη σε έναν νέο και άγνωστο άνθρωπο, αλλά κυρίως γιατί γύρω από τον Παπαϊωάννου ήταν 100 νέα παιδιά, που κομίζανε πολιτισμό, μόρφωση, αισθητική και αντίληψη με ενσωματωμένη τη σύγχρονη κουλτούρα, αλλά ταυτόχρονα και με βάθος υποδομή του τι έρχεται από παλιά και που πάει και είχαμε αυτό το αισθητικό και ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το Κόμμα μας σήμερα θα κριθεί και στο οργανωτικό επίπεδο από την ικανότητα όχι της αναπαραγωγής μας μέσα από πιο διασφαλισμένες επικυρωτικές και νομιμοποιητικές διαδικασίες που αγωνιούμε, αλλά αν θα δημιουργήσουμε ασφαλές περιβάλλον μέσα στο Κόμμα, όπου οργανικά και όχι μηχανιστικά θα έρθουν οι σχολάζουσες εκείνες δυνάμεις της κοινωνίας και κυρίως του χώρου της νέας πολυμαθούς, πολύγλωσσης και με άλλες αντιλήψεις γενιάς για να αιματώσει αυτή την πορεία του Κινήματός μας μέσα στην σύγχρονη εποχή. Ακούγεται πολύ θεωρητικό, μα είναι τόσο πραγματικό αυτό το πράγμα.
Και τέλος σύντροφοι μια κουβέντα για την αποκέντρωση του Κόμματος. Η αποκέντρωση, πρέπει να βγάλουμε από το μυαλό μας και το λέω ως δόγμα και συγχωρέστε μου, ότι δεν είναι απλά μια ιστορία ενός συστήματος διοικητικού που απλώνεται σε όλη την Ελλάδα. Αποκέντρωση είναι φιλοσοφία, είναι τρόπος αντίληψης και οργάνωσης της ζωής, στη βάση όχι των πεδίων εξουσίας, αλλά των πεδίων ευθύνης.
Και αν θέλουμε πραγματικά και είναι η μόνη λύση να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε και να δημιουργήσουμε ελκυστικές προϋποθέσεις, πρέπει να οργανώσουμε το Κόμμα στη βάση της αποκέντρωσης της ευθύνης, για να γίνει συνείδηση ότι όσοι συμμετέχουν, έχουν μόνο ευθύνες και δεν περνάνε απλά από διαδικασίες υφαρπαγής της νομιμοποίησης για να γίνουν Αγάδες και Μπέηδες, όπως έχει γεμίσει η Ελλάδα και μας έχει απομονώσει και μας έχει ουδετεροποιήσει από την ελληνική κοινωνία.
Συνεπώς τα επιμέρους έχουν την αξία τους όπως και όλα τα διασφαλιστικά, πως μπορούμε να κατασφαλίσουμε διαδικασίες. Αυτό είναι για τις εξαιρετικές περιπτώσεις. Δεν μπορεί η κατασφάλιση της διαδικασίας σε πολιτικό κόμμα, όπου επικυριαρχεί η πολιτική διεργασία πρωτίστως, τότε έχεις ζωντανή επαφή με την κοινωνία, να είναι το καθοριστικό και να λειτουργούμε ως Σωματείο, όπου παίρνουμε καταστατικά και λειτουργούμε με βάση άρθρα και παραγράφους και να μας επιλύουν τις διαφορές μας σε νομικό επίπεδο.
Σύντροφοι ένα μικρό παράδειγμα. Εγώ θέλω να καταθέσω συγκεκριμένα την άποψή μας. Επειδή είμαστε και Κόμμα και έχουμε ένα πολιτικό στόχο, βγαίνει έστω και αν δεν έχει ειπωθεί. Εάν δεν πρασινίσει η Ελλάδα μετά από δύο χρόνια στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, να είμαστε απολύτως βέβαιοι, ότι δυναμική δεν θα έχουμε στα δύο αυτά κρίσιμα χρόνια δημιουργήσει.
Και για να πρασινίσει, πρέπει πρώτα εμείς να κάνουμε όλα αυτά που λέμε και ελπίζω όχι υποκριτικά ο καθένας μεταξύ μας, αλλά ταυτόχρονα να έχουμε περάσει την αντίληψη, ότι αναλαμβάνουμε και σε τοπικό και αποκεντρωμένο επίπεδο ευθύνη απέναντι στην κοινωνία.
Γιατί δεν μας προβληματίζει σύντροφοι το γεγονός, ότι σε όλη την Ευρώπη, μα σε όλη την Ευρώπη δεν υπάρχει αυτή η υποκρισία που βλέπουμε στην Ελλάδα. Όταν κατεβαίνει στο Μπορντό ή όπου αλλού ένα κόμμα στις δημοτικές εκλογές, κατεβαίνει Σοσιαλιστικό Κόμμα Γαλλίας, υποψήφιος Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι τάδε, γιατί έχουν ευθεία σχέση ευθύνης με την κοινωνία και δεν κρύβονται πίσω από Ηγουμενίτσα 2004 με δημοτικές παρατάξεις και όλα αυτά τα πράγματα και με όλα αυτά τα φαινόμενα αναπαραγωγής. Αλλά εκεί γίνεται διεργασία.
Δεν γίνονται ψεύτικες προκριματικές εκλογές σε μία κοινωνία και σε μία χώρα δυστυχώς ακόμα παρά τις βελτιώσεις τις οποίες έχουμε, η οποία λειτουργεί με έναν ιδιότυπο αναρχικό θεσμικό τρόπο και όπου έχουμε ευθύνη εμείς να δημιουργήσουμε σταθερούς κανόνες και σε μια κοινωνία όπου πρέπει να αναγνωρίζονται και οι ιεραρχίες, αλλά μέσα από τηνάσκηση ευθυνών και όχι από την άσκηση εξουσιών.
Επίσης στο δίλημμα –εγώ για προβληματισμό το βάζω αυτό- ο νέος τύπος οργάνωσης και το πεδίο της αποκεντρωμένης ευθύνης λειτουργίας πλέον του Κόμματος μας, αν θα είναι Νομός, αν θα είναι ο Δήμος, αν θα είναι η Περιφέρεια, τι θα επικυριαρχεί; Αυτό σύντροφοι είναι σοβαρό θέμα …
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Όχι, πρέπει να απαντήσουμε και σ’ αυτό.
Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Αλλά θα πω εγώ την άποψή μου τώρα …
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ναι, αλλά πρέπει να απαντήσουμε και σ’ αυτά.
Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Θα απαντήσουμε και σ’ αυτά, γι’ αυτό θέτω και προβληματισμό τώρα. Αλλά απλώς τις σκέψεις μου θα σας τις υποβάλω εγγράφως έτσι ολοκληρωμένα.
Προβληματισμός. Με πολύ ευκολία λέμε να καταργήσουμε το Νομό, ως χώρο άσκησης της κομματικής ευθύνης και δράσης των μελών μας.Σύντροφοι, εμένα δεν μ’ αρέσει. Αλλά σας λέγω τούτο και το ξέρουμε όσοι είμαστε από επαρχία και ζούμε, οι Νομοί στην Ελλάδα έχουν μία ιστορική καταγωγή και οι πολίτες με τα χρόνια ακόμα και σε τεχνικά διαμορφωμένους Νομούς έχουν πολύ ανεπτυγμένη συνείδηση υπαγωγής σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Είναι διαμορφωμένες σχέσεις, οι οποίοι ταυτιζόμενοι οι Νομοί και με τις ελάσσονες εκλογικές περιφέρειες στη χώρα, δηλαδή οι 52 Νομοί που εκλέγουν αντιπροσώπους στο Κοινοβούλιο από τους ίδιους τους Νομούς, πέριξ αυτών έχει κυκλωθεί και έχει παγιωθεί μία ολόκληρη αντίληψη πολιτικής λειτουργίας του Νομού. Είναι και πολιτικό μέγεθος ο Νομός.
Συνεπώς μπορεί να βρεθεί μία φόρμα πολύ σημαντικής δράσης και ενοποίησης, βεβαίως να ξεφύγουμε απ’ αυτές τις αντιλήψεις των τοπικών Αγάδων, των Νομαρχιακών Επιτροπών όπως έγινε τα τελευταία χρόνια, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι σβήνεις τους Νομούς.
Εγώ πιστεύω στην περιφερειακή αποκέντρωση του Κόμματος, αλλά με βαθύτατη ευθύνη και βεβαίως με μία εσωτερική ισορροπία και σχέση μεταξύ δημοτικών ομάδων, Νομαρχιακό επίπεδο και περιφερειακό επίπεδο. Και βεβαίως και ένα άλλο και συμφωνώ και πρέπει να μείνει σ’ αυτό, είναι ότι, κοιτάξτε εγώ δεν πιστεύω στη βάση εκείνη ότι υπάρχει ένας αρχηγός - και το είχα πει και σε μια τελευταία μου συνέντευξη - και από κάτω χυλός, όπως πήγαν να διαμορφωθούν κάποιες αντιλήψεις.
Με σταυραετούς τα σύγχρονα κόμματα δεν προχωράνε. Χρειάζεται και μία πολιτική διευθύνουσα ομάδα σε κάθε κόμμα, μπορούν να διασφαλιστούν οι διαδικασίες να μην είναι το σύνολο κάποιων μεγαλο-παραγόντων, να υπάρχει μία διαδικασία νομιμοποίησης πραγματική και όχι μηχανιστική. Αλλά κυρίως να λειτουργούν ως κέντρα μιας συνολικής αναφοράς και κυρίως στη λειτουργία της μεγάλης ευθύνης σε αποκεντρωτικό επίπεδο να είναι οι εγγυητές της κατασφάλισης των διαδικασιών.
Έτσι γίνονται σε όλα τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κόμματα, στα αγγλοσαξονικά κόμματα –και κλείνω μ’ αυτό- οι επιλογές δεν γίνονται με προκριματικές εκλογές, ακόμα και εκεί που τα πράγματα είναι πολύ προωθημένα πολιτικά από εμάς, γίνονται με διεργασίες, γίνονται με συνεντεύξεις, γίνονται με ανοικτές προκηρύξεις, έχουν βρει τρόπους να αποτυπωθεί η κοινή γνώμη γύρω από τα πρόσωπα που αλλάζουν και όχι μέσα από υποκριτικές και ψεύτικες διαδικασίες για να απεμπολούνται οι ευθύνες, τις οποίες τελικά δεν απεμπολούμε, κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας.
Το Κόμμα θέλει προσαρμογή στη νέα εποχή και πρέπει εμείς να βρούμεέναν τρόπο και κλείνω μ’ αυτό, να αιματώσουμε το Κόμμα μας με νέα γενιά, αυτό που όλοι επικαλούνται, γιατί δεν είναι νέα γενιά στην ηλικία, είναι άλλης αντίληψης πολίτες που διαμορφώνονται στη χώρα μας μεάλλη κουλτούρα και με άλλο μέλλον απ’ ότι η γενιά η δική μας. Ευχαριστώ.
|