(Παρασκευή 31 Μαϊου, Ώρα 9.30 π.μ., Πυλαία Θεσσαλονίκης)

Να σας καλημερίσω όλους και βέβαια να καλωσορίσω στην Ελλάδα, εδώ στην όμορφη Θεσσαλονίκη, τους φίλους από το εξωτερικό. Ακόμη, να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία οργάνωσης της διήμερης αυτής σύσκεψης μεταξύ των συνδικάτων που εκπροσωπούν τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας.

Έχω την πεποίθηση ότι κάθε συνάντηση και κάθε επαφή μεταξύ χωρών και μεταξύ φορέων, όπως αυτούς που εσείς εκπροσωπείτε σήμερα εδώ, είναι πάντα χρήσιμη και αμοιβαία ωφέλιμη. Έχει σε κάθε περίπτωση πολλαπλά και θετικά αποτελέσματα σε επίπεδο φιλίας, συνεργασίας, ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών και βέβαια κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων.

Πόσο μάλλον όταν αυτές οι επαφές γίνονται μεταξύ ανθρώπων και συνδικαλιστικών φορέων από χώρες γειτονικές και φιλικές. Χώρες που αντιμετωπίζουν κοινά σε μεγάλο βαθμό προβλήματα και κοινές προκλήσεις, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, που τα συστήματα υγείας των περισσότερων Βαλκανικών χωρών βρίσκονται μέσα στη δίνη στις δυσκολίες μιας μεταβατικής κατάστασης. Είμαι βέβαιος ότι θα βρείτε αρκετά κοινά πεδία δράσεων και κοινούς δρόμους συνεργασίας.

Όλοι ξέρουμε ότι τα συστήματα υγείας είναι κατ΄ εξοχή συστήματα εντάσεως εργασίας, αφού η σημαντικότερη εισροή τους είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο, δηλαδή εσείς οι εργαζόμενοι σ΄ αυτά. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τους αριθμούς. Περίπου 5% του εργατικού δυναμικού κάθε χώρας απασχολείται στον τομέα της υγείας, ενώ οι δαπάνες μισθοδοσίας του ξεπερνούν το 60% των συνολικών δαπανών υγείας. Από την άλλη μεριά όμως, όλοι αναγνωρίζουμε ότι η γεύση, το χρώμα και το άρωμα του υγειονομικού συστήματος εξαρτάται ή καλύτερα καθορίζεται από σας, από τους εργαζόμενους.

Και αναφέρομαι στην παραγωγικότητα του συστήματος, στην αποτελεσματικότητα και στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, στον ίδιο τον χαρακτήρα της περίθαλψης, βάσει του οποίου καθορίζεται και η ικανοποίηση ή δυσαρέσκεια του πολίτη-ασθενή. Από αυτά, αγαπητοί φίλοι, καταδεικνύεται ο ρόλος και η βαρύτητα του ανθρώπινου δυναμικού στα συστήματα υγείας και εσείς οι εργαζόμενοι σ’ αυτά το γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα.

Κάτω από αυτά τα δεδομένα είναι προφανές ότι οι προσπάθειες για καλύτερη οργάνωση, αλλά και για υψηλή αποδοτικότητα, αποτελεσματικότητα και ποιότητα, πρέπει να επικεντρώνονται:

στους τομείς της εκπαίδευσης και συνεχούς επιμόρφωσης αυτού του προσωπικού. Εκπαιδευμένο και μαζί ενημερωμένο προσωπικό για τις σύγχρονες εξελίξεις στον τομέα του καθενός, σημαίνει ταχύτητα, σημαίνει ποιότητα, σημαίνει λιγότερη ταλαιπωρία για τον ασθενή και ευκολία για τον εργαζόμενο.

Ο δεύτερος τομέας αφορά τις συνθήκες εργασίας, και γενικά της αναβάθμισης του εργασιακού περιβάλλοντος. Εδώ εμπλέκονται βέβαια πολλά πράγματα και θέματα όπως είναι οι ελλείψεις σε προσωπικό, και εμείς στην Ελλάδα έχουμε αρκετές, ιδιαίτερα σε νοσηλευτικό και διοικητικό, οι κτιριακές εγκαταστάσεις, η επίπλωση, το ωράριο, το καθηκοντολόγιο και πολλά άλλα. Είναι προφανές όλοι οι εργαζόμενοι θέλουν να εργάζονται σε όσο το δυνατό καλύτερο και αναβαθμισμένο εργασιακό περιβάλλον.

Ο τρίτος τομέας είναι αυτός των αμοιβών, των πάσης φύσεως κινήτρων, της κοινωνικής καταξίωσης του επαγγέλματος, των δυνατοτήτων εξέλιξης και πολλά άλλα.

Ο τέταρτος τομέας περιλαμβάνει κυρίως τον εξοπλισμό και γενικά όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές που βοηθούν και ευκολύνουν τη δουλειά των επαγγελματιών της υγείας.

Τα αναφέρω όλα αυτά, φίλες και φίλοι, έστω κι’ αν ακούγονται ως αυτονόητα ή κοινότοπα, γιατί συχνά επενδύουμε υπερβολικά μεγάλα ποσά χρημάτων εντελώς αλόγιστα και ατεκμηρίωτα σε πανάκριβη τεχνολογία αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, παραμελώντας πολύ σημαντικούς τομείς όπως της εκπαίδευση και της δια βίου κατάρτισης των εργαζομένων.

Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, είναι επενδύσεις παραγωγικές, και τα κέρδη σε επίπεδο υγείας του πληθυσμού θα είναι πολλαπλάσια, από οποιαδήποτε επένδυση στη σημερινή πανάκριβη τεχνολογία. Είναι συνεπώς αναγκαίο πάντα να αναζητούμε εκείνη τη ισορροπία στην κατανομή των πόρων υγείας που διασφαλίζει πρωτίστως εκπαιδευμένο και ικανοποιημένο προσωπικό υγείας και δευτερευόντως την υψηλή και σύγχρονη τεχνολογία. Εάν συμβαίνει το αντίθετο, που συχνά συμβαίνει, είναι σαν να βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο.

Από αυτά όμως τα γενικά και σε κάποιο βαθμό θεωρητικά θέματα, επιτρέψτε μου να πω δυο λόγια για το Ελληνικό Σύστημα Υγείας, που βρίσκεται σήμερα, όπως όλα σχεδόν τα Ευρωπαϊκά συστήματα υγεία σε μια φάση μεγάλων αλλαγών και μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων. Δεν θα μπω στις λεπτομέρειες της μεταρρύθμισης. Εξάλλου είμαι βέβαιος ότι αυτά έχουν ήδη παρουσιαστεί ή θα παρουσιαστούν στην συνάντησή σας, με κάθε λεπτομέρεια από τους εκπροσώπους της ΠΟΕΔΗΝ, και μάλιστα με τις επιφυλάξεις ή τις αρνήσεις που έχουν επανειλημμένα διατυπώσει για κάποια επιμέρους θέματα και ρυθμίσεις. Αυτό όμως που θέλω να πω είναι ότι κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να συμπληρώσουμε τα μεγάλα κενά, ιδίως σε προσωπικό και παράλληλα να το αποκεντρώσουμε, να του βάλουμε σύγχρονους μηχανισμούς και εργαλεία αποτελεσματικού μάνατζμεντ αλλά και κρίσης και αξιολόγησης του προσωπικού.

Είμαστε μια ανεπτυγμένη χώρα, έχουμε ένα σχετικά καλό σύστημα υγείας και αυτό αποτυπώνεται και στους δείκτες υγείας του Ελληνικού πληθυσμού, όμως σ’ ένα κόσμο που όλα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα, σ’ ένα τομέα, αυτό της ιατρικής που γίνονται καθημερινά θαύματα, είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοζόμαστε. Και επιπλέον, σ’ ένα σύστημα που απασχολείται το 5% του εργατικού δυναμικού μιας χώρας, που απορροφά το 8% του ΑΕΠ, που αφορά την ίδια ζωή και την υγεία του πληθυσμού όμως μέλος της Ε.Ε., δεν μπορούμε να το αφήσουμε στην δική του τύχη, στους δικούς του ρυθμούς, στη δική του εντροπία.

Για κάθε μεγάλη αλλαγή που επιχειρείται σε μεγάλα κοινωνικά συστήματα, όπως αυτό της υγείας, ο κοινωνικός διάλογος είναι αναγκαία και μαζί ουσιαστική προϋπόθεση. Και εμείς στην Ελλάδα τον επιδιώκουμε και συχνά τον εξαντλούμε. Όμως στο τέλος αυτός που αποφασίζει πάντα, είναι αυτός που έχει και την ευθύνη, δηλαδή το κράτος. Και αυτό εσείς οι εργαζόμενοι πρέπει πάντα να το έχετε κατά νου.

Γνωρίζω τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε ως εργαζόμενοι, σ’ ένα υγειονομικό σύστημα που βρίσκεται σε δυσκολίες και σε παρατεταμένη κρίση τα τελευταία χρόνια. Το γνωρίζω γιατί με τους περισσότερους ομόλογους μου Υπουργούς Υγείας έχω μια πολύ καλή συνεργασία, αλλά και φιλικές. Όμως πιστεύω ότι γρήγορα τα προβλήματα θα ξεπεραστούν. Αυτό που πρέπει εσείς να προστατεύσετε πάση θυσία είναι πιστεύω ο δημόσιος χαρακτήρας της υγείας και του συστήματος. Και γνωρίζω ότι μετά την αρχική επικράτηση φιλελεύθερων αντιλήψεων, σιγά – σιγά οδηγείστε προς συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Συστήματα που θα χρηματοδοτούνται από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών κάτι που εξαρτάται από την εργασία και την οικονομική ανάπτυξη. Και νομίζω οι ενδείξεις είναι σήμερα ενθαρρυντικές.

Η Ελλάδα έχει πολύ καλές σχέσεις με όλες τις γειτονικές χώρες. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια, οι επενδύσεις σ’ αυτές έχουν πολλαπλασιαστεί, κάτι που σημαίνει ότι έμμεσα βοηθιέται και η χρηματοδότηση του υγειονομικού συστήματος. Στον υγειονομικό τομέα επίσης έχουμε στενή συνεργασία σε πολλούς τομείς, αλλά και διακρατικές συμφωνίες. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια γνωρίζω ότι έχουν γίνει σημαντικά προγράμματα σε επίπεδο διασυνοριακό. Αναφέρω την κοινοτική πρωτοβουλία Interreg II και Interreg III, όπου η χώρα μας είχε συνεργασία με την Αλβανία και τη Βουλγαρία σε μια σειρά από θέματα και προγράμματα του τομέα της υγείας, ενώ με το Interreg III η συνεργασία θα επεκταθεί και με τη Φύρομ και την Τουρκία. Ακόμη στις 9 Ιουνίου 2002 ξεκινάει στα πλαίσια του Συμφώνου Σταθερότητας στα Βαλκάνια και με κύριο χρηματοδότη την Ελλάδα μεγάλο πρόγραμμα για την ψυχική υγεία. Επιπλέον επιδιώκουμε ένα μεγάλο μέρος από την αναπτυξιακή βοήθεια, που η χώρα μας προορίζει για λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, να κατευθύνετε στις Βαλκανικές χώρες.

Θα μπορούσα να πω πολλά ακόμη, δεν θέλω όμως να σας σπαταλήσω το χρόνο σας. Να σας αφήσω να συνεχίσετε τη συζήτηση και είμαι βέβαιος ότι θα βρείτε και κοινά προβλήματα, και τομείς συνεργασίας και δράσης. Εγώ σας το εύχομαι από καρδιάς

Σας ευχαριστώ πολύ