(Ιωάννινα, Παρασκευή 12 Απριλίου 2002, Ώρα 20.00)

Βρίσκομαι σήμερα εδώ, σ’ αυτή την ωραία και μαζί σημαντική εκδήλωση, όχι για κάποιο άλλο λόγο, αλλά γιατί ως απλός πολίτης ένιωσα την ανάγκη να στηρίξω και να ενισχύσω αυτή σας τη δραστηριότητά.

Ενάντια στην ίωση του ωχαδερφισμού, την κοινωνική ευτέλεια και το ατομικό συμφέρον πρέπει όλοι μας να αναδεικνύουμε και να αντιπαραθέτουμε δραστηριότητες και συμπεριφορές όπως είναι οι δικές σας.

Και η δράση και το έργο της Φοιτητικής Ομάδας Εθελοντικής Αιμοδοσίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αλλά και της Κίνησης Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία αποτελούν φωτεινά παραδείγματα ενάντια στην κοινωνική αδιαφορία και την απομόνωση.

Βρίσκομαι εδώ όμως και ως Υπουργός Υγείας & Πρόνοιας, γιατί θεωρώ υποχρέωσή μου να τιμήσω και μαζί να στηρίξω το έργο σας.

• Γιατί η πολιτεία και η κυβέρνηση πρέπει με κάθε τρόπο να αναδεικνύουν δράσεις και συμπεριφορές που εκπορεύονται από κοινωνική ευαισθησία και από τις υψηλότερες ανθρώπινες αξίες. Ιδιαίτερα όταν αυτές προέρχεται από νέα παιδιά - φοιτητές. Και θεωρώ ότι αυτό που κάνετε εκτός των άλλων είναι και βαθύτατα παιδαγωγικό. Γιατί μέσα από τέτοιες δραστηριότητες οικοδομούμε ένα σύστημα αξιών που τιμά τον άνθρωπο και την κοινωνία μας.

• Γιατί όλοι μας πρέπει να «προβάλλουμε και το όμορφο πρόσωπο της κοινωνικής πραγματικότητας, την οποία συνήθως βλέπουμε γκρίζα και απαισιόδοξη», όπως πολύ σωστά επισημαίνετε και στην πρόσκληση που μου απευθύνατε.

Δεν έχω κανένα δισταγμό να πω δημόσια ότι γνώριζα πολύ λίγα πράγματα για την ύπαρξη και τις δραστηριότητες της Φοιτητικής Ομάδας Εθελοντικής Αιμοδοσίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ξεφυλλίζοντας το υπόμνημα δράσης που μου στείλατε, έμεινα πραγματικά κατάπληκτος από το πλούσιο έργο σας. Αιμοληψίες, ενημερωτικές εκδηλώσεις, επισκέψεις σε σχολεία, παραγωγή έντυπου ενημερωτικού υλικού, ειδικά σεμινάρια, δεντροφυτεύσεις για το «δάσος του εθελοντή αιμοδότη» και πολλά άλλα. Μια εικοσαετία συνεχούς δράσης και προσφοράς που γίνεται εδώ στο νομό Ιωαννίνων για την εθελοντική αιμοδοσία. Γι’ αυτό και δικαιολογημένες όλες οι τιμητικές διακρίσεις που σας έχουν απονεμηθεί.

Χαίρομαι που δεν επαναπαύεστε σ’ αυτά που μέχρι σήμερα προσφέρατε.

Χαίρομαι που δεν σταματάτε αλλά συνεχίζετε, ξανοίγεστε σε νέες φιλόδοξες δραστηριότητες, με την πρόσκληση φοιτητών και από άλλα πανεπιστήμια της χώρας για τη δημιουργία δικτύου συνεργασίας φοιτητών για την εθελοντική αιμοδοσία.

Χαίρομαι που από κοινού με την Κίνηση των Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία δουλεύετε για τη διάδοση της ιδέας του εθελοντισμού στο χώρο της αιμοδοσίας, της δωρεάς μυελού των οστών και της δωρεάς οργάνων.

Εγώ από όποια θέση και αν βρίσκομαι, αυτή του απλού αλλά και ευαισθητοποιημένου πολίτη, του τοπικού βουλευτή ή του Υπουργού Υγείας, θα είμαι στο πλευρό σας, όχι μόνο ηθικά, αλλά και για ότι άλλο χρειαστείτε. Γιατί πιστεύω ότι εκφράζετε ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η κοινωνία μας σήμερα.

Είμαστε ένας λαός βαθύτατα συναισθηματικός. Είμαστε ένας λαός με αυξημένη την αίσθηση της κοινωνικής προσφοράς και της αλληλεγγύης. Μόνο που συχνά εκδηλώνουμε αυτά μας τα αισθήματα περιστασιακά και ασυντόνιστα.

Οι εθελοντικές οργανώσεις μπορούν και πρέπει να παίξουν μεγαλύτερο ρόλο στη χώρα μας. Η αξιοποίηση των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των εθελοντικών σωματείων, όπως είστε εσείς, είναι σήμερα επιτακτική, ιδιαίτερα στους τομείς της ανάπτυξης και της οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας. Γι’ αυτό προχωρούμε στον καθορισμό κινήτρων και στην δημιουργία του Μητρώου Οργανώσεων. Θέλουμε οι πολίτες να συμμετέχουν ενεργά και να δραστηριοποιούνται προσφέροντας στο συνάνθρωπο τους, περνώντας από την ατομικότητα στη συλλογικότητα, συντρέχοντας την πολιτεία στη διαχείριση των κοινών.

Το κίνημα του εθελοντισμού στη χώρα μας έχει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης. Και βέβαια στους τομείς που εσείς δραστηριοποιείστε, δηλαδή αυτούς της αιμοδοσίας, της δωρεάς μυελού των οστών και της δωρεάς οργάνων, οι ανάγκες είναι μεγάλες και τα ελλείμματα τεράστια. Είναι τομείς στους οποίους:

• κυριαρχούν η εσφαλμένη ενημέρωση και η παραπληροφόρηση,

• βασιλεύουν η άγνοια και οι προλήψεις

• υπάρχει φόβος, μύθοι και σκόπιμα ψεύδη.

Και οργανώσεις όπως είναι οι δικές σας, εκτός της προσφοράς αυτής καθεαυτής, λειτουργούν και ως καταλύτης ενάντια σε όλα αυτά τα φαινόμενα. Ενάντια στην άγνοια και τις προλήψεις, υπέρ της κοινωνικής ευαισθητοποίησης και της συλλογικής δράσης.

Και θέλω εδώ να αναφέρω και μια ακόμη διάσταση του εθελοντισμού, που συχνά παραλείπεται. Μια διάσταση που ξεπερνά την οικονομική αποτελεσματικότητα και την κοινωνική σκοπιμότητα. Είναι η ηθική διάσταση.

Η ευθύνες που έχουμε προς εκείνους τους συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη, δεν είναι δυνατό να μετατίθενται εξ ολοκλήρου στους συχνά απρόσωπους κρατικούς φορείς.

Η κοινωνική αλληλεγγύη εκτός από χρήματα χρειάζεται και ψυχή. Και αυτό ούτε αγοράζεται ούτε πουλιέται, αλλά αποκτάται μέσα από την κινητοποίηση του καθενός μας μέσα από εθελοντικές οργανώσεις.

Η κινητοποίηση αυτή, που ξεκινά μέσα από τα ευγενέστερα ανθρώπινα αισθήματα μπορεί αν δώσει ανθρωπιά και ποιότητα στην κοινωνική μας πολιτική. Μπορεί όμως να αυξήσει σημαντικά και την οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα, μια που διεθνώς έχει αποδειχθεί ότι οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί που βασίζονται στην ατομική πρωτοβουλία των πολιτών, αποτελούν τους πιο αποτελεσματικούς φορείς κοινωνικών υπηρεσιών.

Το πιο σημαντικό όμως όφελος εδώ είναι το ηθικό. Οι πολίτες που είναι οργανωμένοι σε ομάδες και συλλόγους και εθελοντικά δουλεύουν για την αιμοδοσία ή προσφέρονται να περάσουν μια Κυριακή του μήνα σε ένα γηροκομείο ή κοντά στα παιδιά που βρίσκονται σε ιδρύματα, για να αναφέρω μόνο μερικά παραδείγματα από τις χιλιάδες δραστηριότητες που υπάρχουν, γίνονται με αυτή τους δραστηριότητα καλύτεροι πολίτες και καλύτεροι άνθρωποι. Και αυτό έχει αγαπητοί φίλοι πολύ μεγάλη σημασία και αξία.

Δεν είναι δυνατό, φίλες και φίλοι, όλοι να απαιτούμε κοινωνικό κράτος και κοινωνική αλληλεγγύη, αλλά η δική μας κοινωνική ευθύνη και ευαισθησία να είναι ανύπαρκτη. Για αλλάξουμε την κοινωνία, πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς.

Η Ελληνική μας παράδοση αναφέρει ότι «κάλλιον εστί διδόναι ή λαμβάνειν». Και η λαϊκή σοφία μας προτρέπει να «βρούμε χρόνο για να κοιτάξουμε ολόγυρά μας γιατί η μέρα είναι πολύ σύντομη για να είμαστε εγωιστές».

Εγώ δεν θέλω να πω τίποτ’ άλλο. Θέλω μόνο να σας συγχαρώ για το έργο που προσφέρετε. Η ικανοποίηση της προσφοράς είναι για σας η καλύτερη ανταμοιβή.

Σας ευχαριστώ που με ακούσετε και σας εύχομαι καλή συνέχεια.