(Αστέρας Βουλιαγμένης, 5 Απριλίου 2002, Ώρα 18.30)

Θέλω καταρχήν να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να σας ομολογήσω ότι συνήθως αποφεύγω τις προσκλήσεις για Συνέδρια Ειδικοτήτων. Και το κάνω αυτό απλά και μόνο γιατί ο καθημερινός φόρτος της δουλειάς δεν μου επιτρέπει τέτοιου είδους «πολυτέλειες», που θα μπορούσαν εκ των πραγμάτων να δημιουργήσουν και την εντύπωση κάποιας εκ μέρους μου επιλεκτικότητας, κάτι που είναι εντελώς έξω από μένα.

Σας είχα όμως υποσχεθεί ότι με χαρά θα παρευρισκόμουν και θα χαιρετούσα το Πανευρωπαϊκό σας Συνέδριο, εφόσον αυτό γινόταν στην Αθήνα. Το Συνέδριο αυτό, από λάθη και παραλείψεις, τελικά αναβλήθηκε για το 2006. Γι’ αυτό θεώρησα υποχρέωσή μου να βρίσκομαι σήμερα εδώ στο δικό σας Πανελλήνιο Συνέδριο. Και επιτρέψτε μου να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να πω κάποια πράγματα για το υγειονομικό μας σύστημα, τα οποία έχουν άμεση σχέση και συνάφεια με τη δική σας ειδικότητα, της πυρηνικής ιατρικής. Μιας ειδικότητας που παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση και χρήση της βιοϊατρικής τεχνολογίας.

Ζούμε σήμερα μια πραγματική κοσμογονία σε όλους τους τομείς της ιατρικής επιστήμης, με σημαντικά επιστημονικά επιτεύγματα, που γίνονται πρακτικές εφαρμογές στο κλινικό και εργαστηριακό επίπεδο. Από το μεσουράνημα της φυσικής και των ηλεκτρονικών στις δεκαετίες του ’50 και του ΄60 περάσαμε σταδιακά σ’ ένα πάντρεμα της ιατρικής με τη βιολογία, την πληροφορική, την τηλεματική, τη γενετική μηχανική και τη βιοϊατρική τεχνολογία. Το νοσοκομείο που γνωρίζαμε πριν από μόλις 20 χρόνια βρίσκεται πλέον στο παρελθόν. Και η κλασσική ιατρική που επέζησε για 2.500 χρόνια αντικαθίσταται από τη «μηχανική ιατρική».

Ένα μέρος αυτών των σημαντικών ιατρικών επιτευγμάτων και εφαρμογών περνά και «διαχειρίζεται» θα έλεγα από τη δική σας ειδικότητα και το καθημερινό κλινικό σας έργο. Είμαι βέβαιος ότι παρακολουθείτε τις εξελίξεις αυτής της κοσμογονίας, αυτής της «όγδοης μέρας της δημιουργίας», όπως τις παρακολουθούμε όλοι μας. Εκτός από το θαυμασμό όμως πρέπει να έχουμε και την αγωνία για το πώς όλα αυτά θα αποβούν τελικά χρήσιμα στον ασθενή και αποτελεσματικά για την υγεία του. Πως τελικά θα διασφαλίσουμε τον ανθρώπινο χαρακτήρα της περίθαλψης αλλά και πως θα διασφαλίσουμε το δημόσιο συμφέρον και την σπανιότητα των οικονομικών πόρων.

Δεν αναφέρομαι σε δικές μου αγωνίες και προβληματισμούς. Απλώς επισημαίνω τις αγωνίες και τους προβληματισμούς που αναπτύσσονται σε όλες τις προηγμένες χώρες, με οργανωμένα υγειονομικά συστήματα, σχετικά με την αξιοποίηση της ιατρικής τεχνολογίας. Γιατί όλοι ξέρουμε ότι η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, διάχυση και χρήση αυτής της τεχνολογίας έχει οδηγήσει τις δαπάνες υγείας σε δυσθεώρητα ύψη. Και εμείς αλλά και εσείς καλούμαστε να αξιολογήσουμε και να ενσωματώσουμε αυτή την τεχνολογία, με στόχο την υγεία του πολίτη και όχι το κέρδος και τα ιδιοτελή συμφέροντα, που συχνά μας δελεάζουν. Σίγουρα δεν μπορούμε να αρνηθούμε ή να αγνοήσουμε την πραγματικότητα, μπορούμε όμως να θέσουμε κανόνες και μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης.

Και θέλω αυτό να το συνδέσω με τη μεταρρύθμιση. Δεν είναι η μεταρρύθμιση μια απλή δέσμη δυο - τριών πραγμάτων ή θεσμών μέσα στο σύστημα. Δεν θα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα εάν μακροσκοπικά και μόνο επιχειρούμε μόνο «μεγάλα πράγματα» όπως είναι η λειτουργία των ΠεΣΥ ή η εγκατάσταση των μάνατζερς στα νοσοκομεία. Η μεταρρύθμιση αγαπητοί φίλοι είναι το άθροισμα πολλών μικρών πραγμάτων. Μικρών πραγμάτων αλλά πολύ σημαντικών, που πλέκουν τον ιστό της μεταρρύθμισης,. Μικρών πραγμάτων που ως ψηφίδες φτιάχνουν το ψηφιδωτό της μεταρρύθμισης και οδηγούν το σύστημα βήμα – βήμα σε υψηλότερο επίπεδο ισορροπίας και εκσυγχρονισμού.

Θα αναφερθώ σε ένα – δύο παραδείγματα του δικού σας χώρου. Το 2001 θέσαμε σε εφαρμογή μετά από συστηματική προσπάθεια τους νέους κανονισμούς ακτινοπροστασίας. Ήμασταν, μόλις η τέταρτη χώρα στην Ε.Ε. που εναρμονίστηκε με τις Οδηγίες. Με βάση αυτό προσαρμόσαμε στη συνέχεια τις προδιαγραφές των εργαστηρίων των ιδιωτικών πρωτοβάθμιων μονάδων. Νομοθετήσαμε με το νόμο 2920 τις προϋποθέσεις αδειοδότησης εργαστηρίων ιοντιζουσών ακτινοβολιών που εφαρμόζονται από τον περασμένο Αύγουστο, ώστε να ξεφύγουμε από την αθλιότητα της αυθαίρετης εγκατάστασης υπηρεσιών που μας οδήγησε στους 185 αξονικούς τομογράφους και στα 297 Οστεοπυκνόμετρα!!!

Από την εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων, έγινε για πρώτη φορά κατορθωτό να καταγράψουμε την ποσότητα και την ποιότητα του εξοπλισμού. Μέχρι το Φεβρουάριο είχαν κατατεθεί τα στοιχεία και από τα 114 Εργαστήρια Πυρηνικής Ιατρικής και από περίπου 750 από τα 1053 ακτινολογικά εργαστήρια. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε πλήρως την πραγματική κατάσταση και να δημιουργήσουμε τις βάσεις δεδομένων για τον ποιοτικό έλεγχο, τα κριτήρια παραπομπής και την εφαρμογή πρωτοκόλλων.

Γνωρίζετε και γνωρίζω ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει δημιουργηθεί μια κινητικότητα για την εγκατάσταση μονάδων Τομογραφίας Εκπομπής Ποζιτρονίων (ΠΕΤ). Στο Υπουργείο, σε συνεργασία με τα θεσμικά όργανα έχουμε κάνει την προεργασία και είμαι σε θέση να σας ανακοινώσω τους βασικούς άξονες.

Με βάση τα ισχύοντα κριτήρια παραπομπής που έχουν θεσπιστεί κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη καταλήξαμε στην απόφαση:

§ Πρώτο, να υπάρξει στη χώρα μας το πληθυσμιακό κριτήριο στις άδειες σκοπιμότητας. Δηλαδή μια μονάδα ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού.

§ Δεύτερο να υπάρξει αποκέντρωση στην έκδοση αδειών, με καθοριστικό κριτήριο το πληθυσμιακό, για να αποφευχθεί το φαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

§ Τρίτον, να υπάρξουν πρόσθετα κριτήρια που αφορούν τον Δημόσιο χαρακτήρα του φορέα, το Νοσηλευτικό έργο του, το εκπαιδευτικό του έργο και την υπάρχουσα εκπαίδευση των επιστημόνων του.

§ Τέταρτο, να υποστηριχθεί ο Δημόσιος τομέας με την εγκατάσταση αυτού του μηχανήματος, καταρχήν σε τρία νοσοκομεία της Αττικής και της Θεσσαλονίκης την προσεχή διετία.

§ Πέμπτο, στην προεργασία που πραγματοποιείται για το τρόπο κοστολόγησης της πράξης έχω δώσει σαφείς εντολές να γίνει με αποκλειστικό γνώμονα την υπεράσπιση του Δημόσιου συμφέροντος, της διαφάνειας και της διασφάλισης των όρων του ανταγωνισμού, εάν τελικά επικρατήσουν τέτοιες συνθήκες.

§ Έκτο, με τη συνεργασία σας θα θεσπιστούν με την έναρξη εφαρμογής τα κριτήρια παραπομπής.

Η ειδικότητά σας είναι πολύ σημαντική, από πολλές απόψεις. Θέλω να πιστεύω ότι με σεβασμό στον άνθρωπο αλλά και στους οικονομικούς πόρους του συστήματος, η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας μπορεί να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Πρέπει με κάθε τρόπο να αποφύγουμε τις στρεβλώσεις και τις πρακτικές του παρελθόντος, που όλοι γνωρίζουμε ότι συχνά επικρατούν. Η χρήση της βιοϊατρικής τεχνολογίας είναι:

• μέσο για να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε προβλήματα υγείας,

• είναι μέσο για να απαλύνουμε τον πόνο του ασθενή και όχι τρόπος και όχι τρόπος εύκολου πλουτισμού που συχνά γίνεται μέσα από που συχνά γίνεται μέσα από «υπόγειες και παράνομες συναλλαγές» και μέσα από τη λεηλασία των οικονομικών πόρων του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων.

Και με αυτό το μήνυμα και αυτές τις σκέψεις εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας.

Σας ευχαριστώ.