(Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2002, Ώρα 13.00, Ξενοδοχείο Ledra Marriot)

Σ’ ένα κόσμο που τα πάντα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα είναι όχι απλά λογικό αλλά και επιβεβλημένο να αλλάζουν μαζί και τα συστήματα υγείας και να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Τα νέα δεδομένα που προκύπτουν κυρίως από τα μέτωπα της αρρώστιας, τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και της τεχνολογίας, αλλά και των αυξανόμενων «προσδοκιών» και «απαιτήσεων» του σημερινού πληροφορημένου πολίτη.

Να αναφέρω πολύ συνοπτικά ότι

• το επιδημιολογικό προφίλ, έτσι όπως διαμορφώνεται στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, όπως η δική μας, κυριαρχείται όλο και περισσότερο από τα καρδιαγγειακά και τους καρκίνους, ενώ κατά καιρούς εμφανίζονται νέα λοιμώδη ή να επανεμφανίζονται μερικά από τα παλιά. Να σας θυμίσω μόνο ότι πριν από μερικές δεκαετίες η όποια υγειονομική μας πολιτική περιοριζόταν στις επιμέρους προσπάθειες καταπολέμησης της ελονοσίας (ανθελονοσιακός αγώνας), της φυματίωσης (αντιφυματικός αγώνας), των αφροδισίων νοσημάτων (αντιαφροδισιακός αγώνας), του τραχώματος (αντιτραχωματικός αγώνας). Όλα αυτά τα νοσήματα έχουν σχεδόν πλήρως εξαλειφθεί και κύρια αιτία θανάτου είναι σήμερα τα προβλήματα της καρδιάς και του κυκλοφορικού.

• Αλλάζουν όμως ραγδαία και οι τρόποι και τα μέσα παροχής των υπηρεσιών υγείας. Νέα και εξειδικευμένη γνώση, καινούργια φάρμακα και απίστευτα τεχνολογικά επιτεύγματα τίθενται καθημερινά στην υπηρεσία του ανθρώπου στη μάχη ενάντια στην αρρώστια.

• Μέσα σ’ αυτό το κλίμα των μεγάλων αλλαγών, της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης, της υψηλής κινητικότητας των πληθυσμών αλλά και των πληροφοριών, οι πολίτες και οι ασθενείς είναι πλέον καλά πληροφορημένοι και με άποψη, γι’ αυτό και έχουν μεγάλες προσδοκίες και υψηλές απαιτήσεις.

Όλα αυτά κυρίες και κύριοι, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία εξέλιξης των υγειονομικών συστημάτων, αλλά και την πολυπλοκότητά τους. Μέσα στο σύνθετο περιβάλλον που δημιουργείται, εμπλέκονται και συχνά ανταγωνίζονται θέματα και συμφέροντα αλληλοσυγκρουόμενα. Θέματα ανθρώπινα και καθημερινά, θέματα ιατρικά, θέματα οικονομικά και κοινωνικά, θέματα ηθικής και δεοντολογίας, θέματα πολιτικής και μικροπολιτικής.

Αυτό που δημιουργείται από τα προβλήματα και τα συμφέροντα αλλά και τις δυνατότητες και τις αναγκαιότητες του υγειονομικού χώρου, είναι ένα μίγμα πραγματικά εκρηκτικό. Και για να αποφύγουμε ανεπιθύμητες «εκρήξεις» με απρόβλεπτες «παράπλευρες» συνέπειες πρέπει να υπάρχουν σαφώς προσδιορισμένα πλαίσια δράσεων και συμπεριφορών. Πρέπει να προβλέπονται και να τηρούνται αρχές και κανόνες.

Αυτό είναι και το ζητούμενο κάθε υγειονομικής μεταρρύθμισης. Ο εκσυγχρονισμός του συστήματος και η εισαγωγή κανόνων και αρχών που θα διασφαλίζουν αποτελεσματική διοίκηση, διαφάνεια στις συναλλαγές, ασφάλεια και ποιότητα στις υπηρεσίες και σεβασμό στον πολίτη. Και θεωρώ αυτονόητο ότι αυτά αφορούν και ενδιαφέρουν όλους μας. Γιατί οι συνέπειες και τα αποτελέσματα από την οργάνωση, τη λειτουργία και την χρηματοδότησή του επηρεάζουν την υγεία μας και την ποιότητα ζωής, την απασχόληση και το κόστος εργασίας, την ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή, και μια σειρά άλλες παραμέτρους που αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για κάθε ευνομούμενη κοινωνία.

Γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, το οποίο με τη σημερινή του εκδήλωση μου δίνει την ευκαιρία να αναφερθώ σ’ αυτά τα θέματα και στην προσπάθεια που κάνουμε αυτό τον καιρό για τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας μας.

Έχω επανειλημμένα αναφερθεί στα μεγάλα βήματα προόδου που κάναμε τα τελευταία χρόνια για τον εκσυγχρονισμό του υγειονομικού μας συστήματος Και αναφέρομαι περισσότερο στις κτιριακές υποδομές, τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και τη στελέχωση των νοσοκομειακών μονάδων. Είναι μια γιγαντιαία προσπάθεια που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο στόχος είναι να καλυφθούν ανάγκες και να συμπληρωθούν ελλείψεις που δημιουργήθηκαν στα «χρόνια της μεγάλης στέγνιας», σε κείνες τις δύσκολες δεκαετίες της οικονομικής δυσπραγίας, αλλά και της κρατικής αδιαφορίας και εγκατάλειψης.

με τα καινούργια νοσοκομεία που έχουν ήδη αναγερθεί και λειτουργήσει, με τις σημαντικές επεκτάσεις και τις ανακαινίσεις που έχουν επίσης ολοκληρωθεί, άλλα και με τα νοσοκομεία που ολοκληρώνονται σύντομα, αντιμετωπίζεται το μεγάλο κτιριολογικό έλλειμμα του υγειονομικού μας συστήματος, ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης υπάρχουν ακόμα προβλήματα και το γνωρίζουμε πολύ καλά. Δεν χρειάζεται γι’ αυτό ούτε η τηλεοπτική κάμερα ούτε ο υποκριτικός και ισοπεδωτικός λόγος κανενός. Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων υπάρχει πρόγραμμα άμεσων κτιριακών παρεμβάσεων σε 16 συνολικά νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Είναι συνολικού κόστους 45 δις. δρχ και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2003.

Θέλω να τονίσω ότι αυτή η μεγάλη προσπάθεια κτιριολογικής αναμόρφωσης των νοσοκομείων, η οποία θα ολοκληρωθεί στη μεγαλύτερη της έκταση μέχρι το 2006, που λήγει και η προγραμματική περίοδος του Γ’ ΚΠΣ, θα αλλάξει πλήρως το νοσοκομειακό χάρτη της χώρας μας. Δεν προσθέτει απλά στο σύστημα καινούργια κτίρια, αλλά το εμπλουτίζει και με εξειδικευμένα τμήματα, ειδικές μονάδες και εργαστήρια. Αναφέρω για παράδειγμα τις μονάδες μεταμόσχευσης ιστών και οργάνων, τις μονάδες τεχνητού νεφρού που έχουν τα τελευταία οκτώ χρόνια αυξηθεί από 53 σε 850 ή τις μονάδες εντατικής θεραπείας που έχουν υπερδιπλασιαστεί και πολλά άλλα.

Στον τομέα των εξοπλισμών

επίσης πήγαμε μπροστά. Θα ' λεγα μάλιστα ότι το Ελληνικό σύστημα υγείας ενσωματώνει ταχύτατα και συχνά χωρίς καν τις αναγκαίες προϋποθέσεις όλες σχεδόν τις νέες τεχνολογίες, τα καινούργια φάρμακα και τις σύγχρονες θεραπείες. Αυτό μπορεί από τη μια πλευρά να είναι πλεονέκτημα, είναι όμως μαζί και μεγάλο πρόβλημα, από τη στιγμή που δεν τηρούνται βασικοί κανόνες όσον αφορά την εγκατάσταση, τη διάχυση και τη χρήση αυτής της σύγχρονης βιοϊατρικής τεχνολογίας. Και αναφέρομαι σε θεραπευτικά πρωτόκολλα, σε φαρμακο-οικονομικές αναλύσεις, αλλά και σε μελέτες κόστους – οφέλους και κόστους – αποτελεσματικότητας.

Να πω για του λόγου το αληθές ένα μόνο παράδειγμα. Το 1983 είχαμε εγκατεστημένους στα δημόσια νοσοκομεία 17 αξονικούς και ένα μαγνητικό, σήμερα έχουμε 58 και 10 αντίστοιχα, ενώ βρίσκονται σε διαδικασίες προμήθειας άλλοι 24 αξονικοί και 6 μαγνητικοί. Εάν σ’ αυτά τα νούμερα προσθέσουμε και εκείνα του ιδιωτικού τομέα, τότε η Ελλάδα εμφανίζεται με τη μεγαλύτερη «πυκνότητα» αξονικών και μαγνητικών τομογράφων σε όλη την Ευρώπη, με τις όποιες αρνητικές συνέπειες στην υγεία των πολιτών και στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων.

επίσης υπάρχει βελτίωση, αν και η λειτουργία των νέων νοσοκομείων και των καινούργιων τμημάτων και μονάδων δημιουργεί συνεχώς νέες ανάγκες. Υπάρχουν ακόμα μεγάλα κενά και πιεστικές ανάγκες, ιδιαίτερα σε νοσηλευτικό προσωπικό, αλλά με την ολοκλήρωση των 5.000 νέων προσλήψεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, η κατάσταση θα βελτιωθεί. Να τονίσω εδώ και μια σημαντική ποιοτική μεταβολή στην παράμετρο της στελέχωσης. Αυτή της σταδιακής αντικατάστασης των «πρακτικών νοσοκόμων» του παρελθόντος από εκπαιδευμένες νοσηλεύτριες, κυρίως τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Αυτό το μεγάλο πρόγραμμα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των κτιριακών εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού και βέβαια η καλύτερη στελέχωση, συνθέτουν τον ένα πυλώνα της μεταρρυθμιστικής μας προσπάθειας. Η πορεία όμως του ΕΣΥ όλα αυτά τα χρόνια έδειξε ότι αυτό από μόνο δεν είναι αρκετό. Η απλή ποσοτική μεγέθυνση του συστήματος, που όλοι συμφωνούμε ότι έπρεπε να γίνει και γίνεται, δεν λύνει όλα τα προβλήματα, έστω και αν αυτή είναι περισσότερο αρεστή στις τοπικές κοινωνίες και στους πολίτες και μπορεί πολιτικά να έχει καλύτερα αποτελέσματα και να εντυπωσιάζει.

Οι μεγάλες τομές και οι μεγάλες ανατροπές πρέπει να γίνουν σε άλλους τομείς του υγειονομικού μας συστήματος. Σ’ αυτούς της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των πόρων υγείας και της αναβάθμισης της ποιότητας μέσα από τη σωστή οργάνωση, την αποτελεσματική διοίκηση, τη συνεχή αξιολόγηση και τους αυστηρούς ελέγχους που θα προλαβαίνουν φαινόμενα κακοδιοίκησης και διαφθοράς, σπατάλης και ιδιοτελούς συμπεριφοράς.

Αυτός είναι ο άλλος πυλώνας της μεταρρύθμισης που υλοποιούμε. Πολύ πιο δύσκολος και χρονοβόρος, αφού εκτός των χρημάτων και του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό, σύγχρονα και αποτελεσματικά εργαλεία διοίκησης και πάνω απ’ όλα αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς απ’ όλους τους εργαζόμενους του συστήματος και του νοσοκομείου. Όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή, πρέπει να κινηθούμε γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση, που είναι για μας μονόδρομος.

Για να μπορέσουν τα νοσοκομεία:

• Να διοικηθούν αποτελεσματικά, με κανόνες και αρχές, αξιοποιώντας καλύτερα το προσωπικό και την υψηλή και ακριβή τεχνολογία που διαθέτουν.

• Να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να ανταποκριθούν καλύτερα στις καινούργιες ανάγκες και στις αυξημένες προσδοκίες των πολιτών, που ανέφερα και στην αρχή.

Όλοι συμφωνούμε ότι η αποτελεσματική διοίκηση ενός νοσοκομείου είναι η συνισταμένη πολλών παραγόντων. Και συνήθως έχουμε καλά αποτελέσματα, όπου υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες μάνατζμεντ και ευνοϊκό περιβάλλον διοίκησης.

Τι έχουμε αλλάξει όμως για να δημιουργηθεί αυτό το ευνοϊκό περιβάλλον διοίκησης; Η απάντηση είναι ότι κάναμε αρκετά και προγραμματίζουμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα.

• Συστήσαμε τα Πε.Σ.Υ., για να αποκεντρώσουμε το σύστημα. Τα Πε.Σ.Υ. έχουν ρόλο συντονιστικό και σκοπεύουν στη διασφάλιση αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης των νοσοκομείων, τα οποία αποτελούν πλέον αποκεντρωμένες και ανεξάρτητες μονάδες του οικείου Πε.Σ.Υ.

• Αλλάξαμε ριζικά το θεσμικό πλαίσιο με πλήρη ανατροπή της εσωτερικής διεύθυνσης και λειτουργίας των νοσοκομείων, μεταφέροντας διοικητικές ευθύνες και αρμοδιότητες σε επίπεδο τομέα και τμήματος.

• Φτιάξαμε καινούργια όργανα, όπως είναι το Συμβούλιο Διοίκησης και το Επιστημονικό Συμβούλιο. Τα όργανα αυτά συγκροτούνται αποκλειστικά από άτομα που εργάζονται στο νοσοκομείο και άρα ζουν και γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματά του. Οι αρμοδιότητες αυτών των οργάνων δεν έχουν καμία σχέση με τα παλιά αντίστοιχα όργανα που καταργούνται.

• Πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης είναι ο Διοικητής-Μάνατζερ, άτομο με εξειδικευμένες σπουδές και γνώσεις, αλλά και διοικητική εμπειρία. Ένας θεσμός που στη χώρα μας για αρκετά χρόνια «ταλαιπωρείται νομικά», «μεταλλάσσεται θεσμικά» και ως δια μαγείας η εφαρμογή του αναβάλλεται συνεχώς, γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Ο τρόπος και τα κριτήρια επιλογής, οι σαφείς και ευρείες από το νόμο αρμοδιότητες, η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση, η ικανοποιητική αμοιβή, η υποχρέωσή του για την εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου δράσης, η δέσμευσή του με συμβόλαιο αποδοτικότητας και η περιοδική κρίση και αξιολόγηση του έργου αποτελούν πράγματα πρωτόγνωρα και καινοτόμα για την ελληνική πραγματικότητα.

• Δημιουργήσαμε σε κάθε νοσοκομείο νέα τμήματα, υποστηρικτικά προς το έργο της διοίκησης. Αναφέρω το αυτοτελές τμήμα οργάνωσης και πληροφορικής που υπάγεται απευθείας στο Διοικητή και για νοσοκομεία άνω των 400 κλινών, τη Διεύθυνση Πληροφορικής και τα αυτοτελή τμήματα Ελέγχου Ποιότητας, Έρευνας, Συνεχιζόμενης Κατάρτισης και Προμηθειών.

• Συστήσαμε οργανικές θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού και συμβούλων διοίκησης.

• Ψηφίσαμε καινούργιο νόμο για τις προμήθειες για να πετύχουμε μεγαλύτερη ταχύτητα στην προμήθεια αλλά και στην πληρωμή του προμηθευτή, διαφάνεια και καλύτερες τιμές.

• Ψηφίσαμε όμως και ένα άλλο σημαντικό νόμο, αυτό για τη σύσταση σώματος ελεγκτών υπηρεσιών υγείας για να διερευνά καταγγελίες και να ελέγχει φαινόμενα κακοδιοίκησης και σπατάλης.

Όλα αυτά που σας έχω αναφέρει κυρίες και κύριοι, δεν είναι ούτε ευσεβείς πόθοι και προσδοκίες, ούτε ωραία σχέδια επί χάρτου. Είναι αλήθεια ότι τα ακούμε χρόνια και ίσως πολλοί να κουράστηκαν να περιμένουν ή πολύ χειρότερα σταμάτησαν να πιστεύουν ότι μπορούν ποτέ να γίνουν πράξη. Κι’ όμως αρκετά έχουν ήδη υλοποιηθεί και αρχίζουν μάλιστα να αποδίδουν, ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησης.

Πιο συγκεκριμένα:

• Τα ΠεΣΥ λειτουργούν εδώ και έξι μήνες και λύνουν προβλήματα, συντονίζουν και βοηθούν τα νοσοκομεία. Αυτά τα προβλήματα μέχρι πρόσφατα παραπέμπονταν για επίλυση στη γραφειοκρατία του Υπουργείου.

• Οι καινούργιοι Διοικητές – Μάνατζερς των νοσοκομείων βρίσκονται επί τω έργω. Έχουν ήδη αναλάβει καθήκοντα στα 94 από τα 128 νοσοκομεία, ενώ τις επόμενες μέρες αναλαμβάνουν και στα υπόλοιπα. Παράλληλα στα περισσότερα έχουν συγκροτηθεί και αναλάβει καθήκοντα τα νέα όργανα.

• Τα απογευματινά ιατρεία, που προκάλεσαν μεγάλες συζητήσεις και αντιδράσεις λειτουργούν ήδη σε 90 νοσοκομεία της χώρας. Τα πρώτα μάλιστα αποτελέσματα είναι πολύ καλά και οι προοπτικές πολύ καλύτερες. Η λειτουργία τους, διασφαλίζει την ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων, αξιοποιώντας καλύτερα την τεχνολογία τους και μικραίνοντας τις πρωινές λίστες αναμονής, όπου αυτές υπάρχουν.

Αυτές οι τρεις σημαντικές παρεμβάσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί τάραξαν τα λιμνάζοντα εδώ και χρόνια νερά του ΕΣΥ. Άρχισαν ήδη να δημιουργούν μια καινούργια δυναμική στα νοσοκομεία και ένα καινούργιο πλαίσιο όσμωσης του καινούργιου με το παλιό

Δεν επαναπαυόμαστε όμως σε αυτά. Τους νόμους που έχουμε ψηφίσει στη Βουλή θα τους υλοποιήσουμε και εκείνα που έχουμε σχεδιάσει θα τα προχωρήσουμε στο ακέραιο. Και επειδή η διατύπωση ίσως να σας παραπέμπει στο απώτερο μέλλον, να μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε μερικά ακόμα μέτρα και παρεμβάσεις, που συνδέονται με το νοσοκομείο και ήδη βρίσκονται σ’ ένα προχωρημένο στάδιο επεξεργασίας και επίκειται μέσα στους επόμενους μήνες η υλοποίησή τους.

Τον επόμενο μήνα αρχίζει η αξιολόγηση για πρώτη φορά των γιατρών του ΕΣΥ. Ο κατάλογος των Εθνικών Κριτών έχει ήδη σταλεί για δημοσίευση στο ΦΕΚ.

• Συγκροτήθηκε το σώμα ελεγκτών υπηρεσιών υγείας που προβλέπεται με νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα. Αμέσως μετά τον ορισμό του Γενικού Επιθεωρητή, ξεκινά το έργο των επιθεωρήσεων και των ελέγχων.

• Ο νόμος για τις προμήθειες έχει ήδη αρχίσει τμηματικά να υλοποιείται. Παράλληλα έχει συσταθεί η επιτροπή που θα μελετήσει και θα προτείνει ανώτατη νοσοκομειακή τιμή για κάποια υλικά όπως είναι τα ορθοπεδικά, οι βηματοδότες, οι ενδοφακοί κλπ. Αυτά τα υλικά θα μπορούν πλέον τα νοσοκομεία να τα προμηθεύονται χωρίς διαγωνισμό. Επίσης, επίκειται η σύσταση των επιτροπών που θα εξειδικεύσουν τις ενιαίες προδιαγραφές των υλικών, τα οποία θα προμηθεύονται τα νοσοκομεία και θα καταρτίσουν το λεγόμενο «μητρώο επιτρεπομένων υλικών».

• Δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, όπου προμήθειες εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δραχμών διεξάγονται υπό καθεστώς αδιαφάνειας ή ακόμα και ιδιοτελούς συναλλαγής εκατέρωθεν. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τα νοσοκομεία του ΕΣΥ να γίνονται συχνά θύματα και αντικείμενα εκμετάλλευσης από κάποιους επιτήδειους, οι οποίοι προσφέρουν στα δημόσια νοσοκομεία αναλώσιμο ιατρικό υλικό και ιατρικά μηχανήματα σε τιμές πολλαπλάσιες εκείνων που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή αγορά αλλά και στην Ελληνική όταν τα προσφέρουν στον ιδιωτικό τομέα.

• Έχουν λειτουργήσει σε αρκετά νοσοκομεία τα τμήματα υποδοχής ασθενών, ενώ επίκειται η λειτουργία των αυτοτελών τμημάτων επειγόντων περιστατικών, στην αρχή σε 15 νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

• Προχωρούν οι διαδικασίας για το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα σε όλα τα νοσοκομεία. Την επόμενη βδομάδα θα βγει η προκήρυξη του έργου. Το έργο αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί στα περισσότερα νοσοκομεία μέχρι το 2002.

• Για τη μηχανογράφηση των νοσοκομείων, έχει ήδη εγκριθεί το επιχειρησιακό σχέδιο του Υπουργείο για την «κοινωνία της πληροφορίας», ολοκληρώνονται τα επιχειρησιακά σχέδια των Πε.Σ.Υ. και σε τρεις μήνες θα έχουμε έτοιμες τις προκηρύξεις για τα πρώτα έργα. Το διπλογραφικό μαζί με το μηχανογραφικό αποτελούν τα μεγάλα στοιχήματα που έχουμε βάλει, αφού έχουμε πλέον πειστεί ότι το σύστημα μπορεί να διοικηθεί αποτελεσματικά εφόσον τηρούνται αξιόπιστα στοιχεία.

Δεν αναφέρθηκα καθόλου στις αναγκαιότητες που προκαλούνται από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ενωμένη Ευρώπη. Είναι προφανές ότι η ελεύθερη διακίνηση ασθενών εντός των χωρών μελών, η ατομική κάρτα υγείας και μια σειρά από άλλα θέματα θα έχουν μελλοντικά σημαντικές επιπτώσεις στα εθνικά συστήματα υγείας. Πέραν από τον εκσυγχρονισμό λοιπόν των νοσοκομείων μας πρέπει από κοινού με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. να συνεργαστούμε και να βρούμε τρόπους για:

•  Ανταλλαγή πληροφοριών και μεταφορά ευαίσθητων ιατρικών δεδομένων, με τρόπο που θα διασφαλίζεται το ιατρικό απόρρητο και η αξιοπρέπεια του ασθενή.

• Πρέπει να συνεργαστούμε και να αναπτύξουμε Ευρωπαϊκά Κέντρα Αριστείας, ιδιαίτερα για υψηλής εξειδίκευσης θεραπείες.

• Πρέπει να συμφωνήσουμε σ’ ένα κοινό πλαίσιο αξιολόγησης και διασφάλισης της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας και πολλά άλλα.

Δεν βρίσκομαι εδώ για να κάνω απολογισμό έργου. Αναφέρθηκα απλά σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στα πλαίσια της μεταρρύθμισης, με στόχο την καλύτερη οργάνωση και την αποτελεσματικότερη διοίκηση του νοσοκομείου. Νομίζω ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο, ο οποίος έχω ξαναπεί ότι θα είναι και μακρύς και βασανιστικός. Ο δρόμος αυτός δεν προβλέπει ούτε σταθμό, ούτε επιστροφή. Γι’ αυτό και θα συνεχίσουμε.

Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.