ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΩΝΑΣΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ: ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ»

Θέλω καταρχήν να ευχαριστήσω το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο για την πρόσκληση που μου απεύθυνε και βέβαια να το συγχαρώ για την οργάνωση του Συνεδρίου αυτού με θέμα τις υγειονομικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Και θέλω να ευχαριστήσω το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο για έναν ιδιαίτερο λόγο. Γιατί συμπλήρωσε 8 χρόνια λειτουργίας και προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο. Γιατί δημιούργησε παράδοση στην παροχή φροντίδων υψηλής ποιότητας στην Ελλάδα.

Από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του Νοσοκομείου, στόχος όλων ήταν η οργάνωση και λειτουργία ενός πρότυπου νοσοκομείου. Νοσοκομείου όπου ο ασθενής θα απολαμβάνει ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα.

Τα χρόνια αυτά έχουν νοσηλευθεί περίπου 50.000 ασθενείς (15.000 καρδιοχειρουργικοί ασθενείς και 35.000 καρδιολογικοί ασθενείς) ενώ τα Εξωτερικά Ιατρεία έχουν επισκεφθεί περισσότεροι από 350.000 ασθενείς.

Μετά από την επίλυση του μεγάλου και χρόνιου χρηματοοικονομικού προβλήματος του ΩΚΚ από το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας και την επερχόμενη χρηματοδότηση του βιοϊατρικού εξοπλισμού από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, το ΩΚΚ μπορεί πλέον, να επικεντρωθεί στην αποστολή του.

Στην εφαρμογή σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων και συστημάτων που αφορούν στη βέλτιστη διαχείριση των ασθενών και του ανθρώπινου δυναμικού. Στην εφαρμογή σύγχρονων υποστηρικτικών συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης Ολικής Ποιότητας (με την προσπάθεια πιστοποίησης).

Στην βελτίωση του Συστήματος Πληροφορικής. Στην αναζήτηση νέων χώρων ανάπτυξης υπηρεσιών στην καρδιολογία και την καρδιοχειρουργική, καθώς και τις μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων για όλες τις ηλικίες κι ιδιαίτερα για τα παιδιά.

Είδα από το πρόγραμμα τους ομιλητές και τη θεματολογία της σημαντικής αυτής επιστημονικής εκδήλωσης. Νομίζω ότι είναι χρήσιμο και ενδιαφέρον για όλους μας, που συζητούνται συγκεκριμένα και πρακτικά θέματα οργάνωσης και διοίκησης. Ιδιαίτερα, όταν οι συμμετέχοντες είναι ανώτατα στελέχη των υπηρεσιών υγείας, στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ζουν καθημερινά και από μέσα το σύστημα και άρα, ξέρουν καλά και τα προβλήματα και τις εναλλακτικές λύσεις.

Χαίρομαι ακόμα, που στο Συνέδριο έχουν προσκληθεί για να μιλήσουν και στελέχη από άλλα, περισσότερο ανεπτυγμένα και ολοκληρωμένα υγειονομικά συστήματα, όπως είναι το Αγγλικό, το Γερμανικό και το Γαλλικό.

Η πλούσια εμπειρία τους σε θέματα και τομείς όπως είναι η διοίκηση και χρηματοδότηση των νοσοκομείων ή ακόμη η περιφερειακή ανάπτυξη και διαχείριση των μονάδων υγείας είναι για εμάς πολύτιμη.

Επίσης, χαίρομαι που παρευρίσκονται εκπρόσωποι των κομμάτων και του δημοσιογραφικού κόσμου, που με τις ερωτήσεις και τοποθετήσεις τους θα συμβάλλουν κι αυτοί προς τις ανωτέρω κατευθύνσεις.

Η λειτουργία ενός οργανωμένου και συνεκτικού εθνικού συστήματος υγείας και η διαμόρφωση, γύρω και μέσα σε αυτό, μιας εθνικής πολιτικής υγείας, είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα.

Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, χωρίς σύνορα στο κεφάλαιο και στην εργασία, στη φτώχια και την αρρώστια καλούμαστε να απαντήσουμε πειστικά και να αντιπαραθέσουμε αποτελεσματικά εργαλεία και σύγχρονες πολιτικές, ιδιαίτερα στον κοινωνικό τομέα.

Σ’ ένα κόσμο των ανοικτών συνόρων και των ανοικτών οριζόντων, δεν επιτρέπεται να μένουμε με κλειστά μάτια και σταυρωμένα χέρια, προσηλωμένοι σε παρωχημένες αντιλήψεις και πρακτικές.

Σε μια κοινωνία που συνεχώς εξελίσσεται και μεταβάλλεται, δημιουργώντας νέες και καθημερινά αυξανόμενες ανάγκες υγείας, είμαστε υποχρεωμένοι να εκσυγχρονίζουμε και να προσαρμόζουμε ανάλογα και το υγειονομικό μας σύστημα.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός, και όλοι μας το γνωρίζουμε, ότι οι μεταρρυθμίσεις στα υγειονομικά συστήματα βρίσκονται μόνιμα τα τελευταία χρόνια στην ατζέντα όλων σχεδόν των κυβερνήσεων και στην κορυφή του ενδιαφέροντος και της επικαιρότητας.

Γνωρίζουμε ακόμη, ότι οι δαπάνες υγείας βρέθηκαν πολύ συχνά στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στη μεγάλη προσπάθειά τους για δημοσιονομική εξυγίανση, που έλαβε χώρα τη δεκαετία του ’90. Κι όχι μόνο των ευρωπαϊκών.

Γνωρίζουμε όμως επίσης, και την πολυπλοκότητα του χώρου της υγείας που, εξ’ ορισμού θα έλεγα, δεν μπορεί να οδηγήσει σε μονοσήμαντες λύσεις.

Ας μην ξεχνάμε, ότι σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες τα υγειονομικά συστήματα ή διαφορετικά, η «βιομηχανία της περίθαλψης», αποτελούν το μεγαλύτερο τομέα παραγωγής, τόσο ως προς τη συμβολή της στο εθνικό προϊόν, όσο και από την άποψη της χρήσης οικονομικών και ανθρώπινων πόρων.

Ας μην ξεχνάμε ότι η υγεία ως αγαθό, στρέφεται γύρω από τους ανθρώπους, ασθενείς, αλλά και επαγγελματίες της υγείας. Κι ότι είναι ένα ξεχωριστό αγαθό, με έντονα χαρακτηριστικά «δημοσίου», όσον αφορά τη χρηματοδότησή της ή και την παροχή των υπηρεσιών.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, στις προσπάθειες μεταρρύθμισης που έχουν γίνει τον τελευταία σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, αλλά και ευρύτερα και παρ’ όλες τις ιδιαιτερότητες, έχει διαμορφωθεί ένας κοινός τόπος, ένα κοινό ζητούμενο :

η αναζήτηση των μεθόδων και των εργαλείων εκείνων που θα μας επιτρέψουν, και να διοικήσουμε καλύτερα και πιο αποτελεσματικά τα συστήματα υγείας, αλλά και να διασφαλίσουμε το δημόσιο και κοινωνικό τους χαρακτήρα.

Η χώρα μας, προσπαθεί συνεχώς τα τελευταία είκοσι χρόνια να ολοκληρώσει ένα «κολοβό και πολυδιασπασμένο» υγειονομικό σύστημα. Και βέβαια να το μεταρρυθμίσει και να το προσαρμόσει στα νέα δεδομένα, στις καινούργιες ανάγκες και στις «μεγάλες προσδοκίες».

Δεν χρειάζεται να μπω σε λεπτομέρειες για τα προβλήματα και την αναγκαιότητα της μεταρρύθμισης. Θα πω μόνο ότι στόχος μας, είναι να διασφαλίσουμε και να ενδυναμώσουμε το δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ, που σήμερα κατατρύχεται από τα ιδιωτικά και προσωπικά συμφέροντα.

Πρέπει να το καταλάβουμε και να το νιώσουμε βαθιά, ότι τα συστήματα υγείας δεν μπορούν να λειτουργούν ως απολιθώματα έξω και μακριά από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Ούτε μπορούν οι μονάδες υγείας να βασανίζονται και να υποφέρουν από τη γραφειοκρατία, τη δυσκαμψία, την απουσία διοίκησης.

Πρέπει όλοι μας να κατανοήσουμε πόσο επιτακτικό είναι, να αντιστοιχίσουμε το υγειονομικό μας σύστημα, τις μονάδες και το προσωπικό, με τις πραγματικές ανάγκες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Να το "μπολιάσουμε" με μηχανισμούς εσωτερικής αξιολόγησης και αυτοέλεγχου. Να του βάλουμε αρχές και κανόνες που θα υπηρετούν συγκεκριμένους στόχους και πολιτικές.

Μόνο τότε μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και προσδοκίες των πολιτών. Μόνο έτσι θα γίνει, όχι μόνο περισσότερο αποτελεσματικό, αλλά και κοινωνικά πιο δίκαιο απέναντι στους πολίτες.

Είναι σε όλους γνωστά τα μέτρα και οι αλλαγές που προτείνουμε, οι νέοι θεσμοί και οι καινούργιοι μηχανισμοί που εισάγουμε στο σύστημα γι’ αυτό και δεν χρειάζεται να μπω σε εκτενείς αναφορές και σε λεπτομέρειες. Θα ήθελα όμως, πολύ σύντομα, να αναφερθώ στους βασικούς άξονες της μεταρρύθμισης και να τονίσω τα εξής.

Η περιφερειακή διάρθρωση του συστήματος και η αποκεντρωμένη διοίκησή του, αποτελούν από χρόνια ένα επιτυχημένο μοντέλο διοίκησης σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες.

Μέσα από ένα αποκεντρωμένο στη λειτουργία του σύστημα, θα λύσουμε το χρόνιο πρόβλημα διοίκησης του ΕΣΥ.

Θα δώσουμε στο Υπουργείο τον ουσιαστικό, επιτελικό του ρόλο. Θα απαλλάξουμε τον εκάστοτε Υπουργό από την έγνοια της τρέχουσας καθημερινότητας. Θα ασκούμε ευέλικτη και αποτελεσματική διοίκηση, με στόχους και πραγματικούς ελέγχους.

Μόνο μέσα από ένα αποκεντρωμένο στη λειτουργία του σύστημα, θα προσεγγίσουμε τα επιδημιολογικά δεδομένα και τις πραγματικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού.

Θα θέσουμε συγκεκριμένους στόχους και προτεραιότητες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Θα σχεδιάσουμε καλύτερα και θα ολοκληρώσουμε τις υπηρεσίες υγείας σε περιφερειακό επίπεδο.

Γι αυτό και πραγματώνουμε με ταχύτητα και επιμονή την συγκρότηση των Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας σε κάθε υγειονομική περιφέρεια.

Όλα τα Πε.Σ.Υ. έχουν σήμερα συγκροτηθεί και ήδη ασκούν τις σημαντικές αρμοδιότητες που τους δίνει ο νέος νόμος.

Με τους Αναπληρωτές Γενικούς Διευθυντές, έχει ξεκινήσει μια σημαντική δουλειά για την ανασυγκρότηση των υφισταμένων υποδομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Κέντρων Υγείας και Περιφερειακών Ιατρείων.

Ακόμη, τα Πε.Σ.Υ. προχωρούν ήδη στην επεξεργασία των διαφόρων προτάσεων των νοσοκομείων της υγειονομικής τους περιφέρειας, για την ανάπτυξη των υποδομών τους και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Στα νοσοκομεία, παρεμβαίνουμε αποφασιστικά για να άρουμε το καθεστώς της ανοργανωσιάς, ή καλύτερα της οργανωμένης ανευθυνότητας, που σήμερα κυριαρχεί.

Ήδη, οι πρώτοι 33 Διοικητές - Μάνατζερς τοποθετήθηκαν στα νοσοκομεία της Αττικής και του Πειραιά. Και μέχρι το τέλος του έτους, θα έχουν τοποθετηθεί οι υπόλοιποι Διοικητές – Μάνατζερς στα υπόλοιπα νοσοκομεία της χώρας.

Με τα νέα όργανα διοίκησης που προβλέπει ο 2889/2001, τον Διοικητή, το Συμβούλιο Διοίκησης και το Επιστημονικό Συμβούλιο, τα νοσοκομεία θα αποκτήσουν ευελιξία και υπευθυνότητα στη διοίκηση.

Παράλληλα, υποχρεώνονται πλέον να κινηθούν στα πλαίσια ενός καθορισμένου προϋπολογισμού, να υλοποιήσουν συγκεκριμένες πολιτικές και να επιτύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί.

Προωθούμε ακόμη με ταχύτητα τη σύσταση και λειτουργία των νέων επιτελικών ομάδων και εξειδικευμένων τμημάτων, όπως αυτά της πληροφορικής, των προμηθειών, του ποιοτικού ελέγχου κ.λπ.

Επιταχύνουμε την εισαγωγή του ενιαίου διπλογραφικού-λογιστικού συστήματος, την ανάπτυξη ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων και αναβαθμίζουμε έτσι τη διοικητική και διαχειριστική ικανότητα των μονάδων.

Είναι προφανές ότι αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως δομή και λειτουργία του νοσοκομείου, αλλάζει ριζικά. Κι είναι αυτό μια πραγματικότητα και μια δέσμευση. Τούτο όμως δεν είναι αυτοσκοπός.

Στόχος όλων των ενεργειών μας είναι η βελτίωση και η διεύρυνση των υπηρεσιών που τα νοσοκομεία παρέχουν στους πολίτες.

Μέσα από τη λειτουργία, το 2002, των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών. Μέσα από τη συγκρότηση και λειτουργία ειδικής υπηρεσίας για την υποδοχή των πολιτών. Και βέβαια, μέσα από την λειτουργία, από 1.1.2002, των απογευματινών ιατρείων.

Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και Φίλοι,

Αναφέρω, επιγραμματικά μόνο, τους υπόλοιπους άξονες της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης, που πραγματώνουμε : 

• Με την πλήρη υλοποίηση των διατάξεων του νόμου 2889/2001 για το ανθρώπινο δυναμικό.

• Με την υλοποίηση του 2920/2001 για τους επιθεωρητές υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας και του νέου νόμου για τις προμήθειες που μόλις ψηφίστηκε.

• Με το δεύτερο κύμα των μέτρων και παρεμβάσεων για την ενιαία και ολοκληρωμένη δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, για τη Χρηματοδότηση και αποτελεσματική διαχείριση των οικονομικών πόρων, για τη Δημόσια Υγεία, για την Πιστοποίηση και την Ποιότητα, για την Εκπαίδευση των γιατρών, για τον Ιδιωτικό Τομέα κλπ.

Πάνω σε αυτό περίπου τον καμβά θα συνεχίσουμε την υγειονομική μεταρρύθμιση.

Γνωρίζουμε ότι η πορεία είναι δύσκολη. Πολύ πιο δύσκολη από άλλες χώρες που έχουν υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις ή βρίσκονται σε διαδικασίες μεταρρύθμισης των υγειονομικών τους συστημάτων. Ίσως κάποιοι από τους ομιλητές, που μας ήρθαν από το εξωτερικό να αναφερθούν σ’ αυτό.

Και είναι πιο δύσκολη η δική μας προσπάθεια γιατί ούτε η δημόσια διοίκηση, ούτε τα δημόσια συστήματα της χώρας μας, όπως είναι το ΕΣΥ, δέχονται και αφομοιώνουν εύκολα μεγάλης κλίμακας αλλαγές.

Αυτό που χρειάζεται είναι μεθοδικότητα. Συντονισμένη και οργανωμένη προσπάθεια.

Επίπονες και πειθαρχημένες διαδικασίες. Και χρόνος.

Νοιώθουμε τη βουβή απαίτηση της κοινωνίας. Κι αυτή μας διατάσσει να προχωρήσουμε Αποφασιστικά. Αμετάκλητα στο δρόμο της μεταρρύθμισης.

Χρειαζόμαστε όμως χρόνο. Χρειάζομαι χρόνο.

Έχω ξαναπεί ότι θαύματα δεν γίνονται απ’ την μια μέρα στην άλλη. Έχουμε προετοιμαστεί για να ξεπεράσουμε κάθε δυσκολία. Κι είμαστε έτοιμοι, όταν χρειαστεί, να αντιμετωπίσουμε παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές.

Ούτε θα ολιγωρήσουμε, ούτε θα επιτρέψουμε ούτε παλινδρομήσεις ή πισωγυρίσματα. Αξίζει τον κόπο να παλέψουμε, όλοι μαζί, για ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό δημόσιο σύστημα υγείας.

Κι είμαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουμε.

Σας ευχαριστώ.