(Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – Περιφέρεια Ηπείρου, Συνεδριακό Κέντρο Du Lac, Σάββατο 27 Μαΐου 2000, Ώρα 11:00)

θέλω κατ’ αρχήν να συγχαρώ τη Γενική Γραμματεία της Περιφέρειας Ηπείρου και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, για την πρωτοβουλία δημιουργίας του δικτύου Epirus-NET, η λειτουργία του οποίου αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, ιδιαίτερα στον ευρύ χώρο των υπηρεσιών υγείας.

Η τηλεϊατρική δεν είναι καινούργια έννοια. Υπάρχει από τότε που ο Bell ανακάλυψε το τηλέφωνο. Το 1897 καταγράφεται στη βιβλιογραφία ότι δόθηκαν τηλεφωνικά διαγνωστικές και θεραπευτικές οδηγίες που αφορούσαν σε παιδί με λαρυγγίτιδα.

Τρία χρόνια πριν την εφεύρεση της τηλεόρασης, τον Απρίλη του 1924 εξετάστηκε παιδί από απόσταση με σύστημα τηλεδιάσκεψης.

Περίπου το 1950 στις Η.Π.Α. έγινε η πρώτη μεταφορά ακτινογραφίας από τους Cershon-Cohen και Cooley.

Τα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο των επιστημών της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών και της βιοϊατρικής τεχνολογίας, η τηλεϊατρική γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη. Τα απαγορευτικά κόστη στην τεχνολογία των δεκαετιών του 1960 και 1970 βελτιώνονται, επιτρέποντας σε όλο και περισσότερους να πειραματιστούν με τα συστήματα τηλεϊατρικής.

Έτσι, ενώ το 1990 καταγράφονται επίσημα λιγότερα από 5 τηλεϊατρικά προγράμματα στις Η.Π.Α., το 1996 ανέρχονται σε 110, ενώ στη Μεγάλη Βρετανία σε μία καταγραφή του 1998 βρέθηκαν σε λειτουργία πάνω από 30 προγράμματα τηλεϊατρικής.

Στη χώρα μας, ο αριθμός των προγραμμάτων και εφαρμογών τηλεϊατρικής την τελευταία πενταετία, είναι αρκετά υψηλός (άνω των 50) και με υψηλό ποσοστό συμμετοχής στη διεθνή βιβλιογραφία.

Η πρώτη πειραματική προσπάθεια σύνδεσης υγειονομικών μονάδων με σύστημα τηλεϊατρικής, πραγματοποιήθηκε το 1989 στα πλαίσια πιλοτικών εφαρμογών του Ελληνικού Προγράμματος Τηλεϊατρικής από το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Σισμανόγλειο Νοσοκομείο.

H σύνδεση αφορούσε την Κεντρική Μονάδα Τηλεϊατρικής που ήταν εγκατεστημένη στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο και τέσσερις περιφερειακές μονάδες. Η πειραματική σύνδεση διήρκησε 2 χρόνια και ήταν επιτυχής.

Το Νοέμβριο του 1987, δημιουργήθηκε το Κέντρο Ιατρικών Οδηγιών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού το οποίο απαντά σε κλίσεις επείγουσας ιατρικής βοήθειας σε 24ωρη βάση, που αφορούν ναυτιλλόμενους και άτομα εν πλω.

To 1995, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνδέθηκε με επτά νησιά του Αιγαίου για την αντιμετώπιση καρδιολογικών περιστατικών.

Το 1998 έγινε η πρώτη συνδιάσκεψη με τη σύνδεση του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» με το Memorial Childrens Hospital του Σικάγου, με θέμα τις Συγγενείς Καρδιοπάθειες.

Το σύνολο σχεδόν των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, που ασχολούνται με την πληροφορική, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τις τηλεπικοινωνίες, την ιατρική και τη βιοϊατρική τεχνολογία, αναπτύσσουν ποικίλα προγράμματα.

σήμερα, είναι αποδεκτό από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, ότι η παροχή ιατρικών υπηρεσιών μέσω τηλεϊατρικών δικτύων, μπορεί να γίνει με ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.

Ιδιαίτερα στην χώρα μας, όπου η δυσχέρεια επικοινωνίας και συγκοινωνίας λόγω της κατάτμησης του γεωγραφικού της χώρου, οδηγεί σε αυξημένο αίσθημα απομόνωσης και ανασφάλειας του πληθυσμού πολλών περιοχών, η τηλεϊατρική μπορεί να δώσει λύσεις σε αρκετά προβλήματα που αφορούν στον ασθενή, στα στελέχη υγείας και στον υπόλοιπο υγιή πληθυσμό.

Ήδη στα πλαίσια του Εθνικού Συστήματος Υγείας και με Κέντρο Υποστήριξης τη Μονάδα Τηλεϊατρικής του Σισμανογλείου Νοσοκομείου, έχει αναπτυχθεί Τηλεϊατρικό Δίκτυο Ενίσχυσης των Υγειονομικών Μονάδων που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές κυρίως του Αιγαίου.

Σήμερα σε αυτό το δίκτυο είναι συνδεδεμένα 2 νοσοκομεία-κέντρα υγείας, 10 κέντρα υγείας και 5 περιφερειακά ιατρεία, ενώ σε σύντομο χρόνο θα συνδεθούν στο δίκτυο 20 νέα σημεία.

οι στόχοι της λειτουργίας των δικτύων τηλεϊατρικής αφορούν στον ασθενή, στον υγιή πληθυσμό και στα στελέχη των υπηρεσιών υγείας.

Ειδικότερα:

Παροχή έγκυρης και έγκαιρης διαγνωστικής και θεραπευτικής βοήθειας ώστε να αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις προς τα μεγάλα αστικά κέντρα για αναζήτηση ειδικού ιατρού ή όταν η μετακίνηση είναι επιβεβλημένη, να γίνεται με ασφαλέστερο τρόπο.

Μείωση του αισθήματος απομόνωσης και αύξηση της εμπιστοσύνης της “κοινότητας” στις τοπικά παρεχόμενες υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας.

Εκπαίδευση του υγιούς πληθυσμού, μέσω προγραμμάτων αγωγής υγείας.

Αύξηση των γνώσεων και της ικανότητας του υγειονομικού προσωπικού, μέσω ειδικών προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, με στόχο την αναβάθμιση των παρεχόμενων υγειονομικών υπηρεσιών.

Κυρίες και Κύριοι,

η τηλεϊατρική στους αρμούς του Ε.Σ.Υ. παρέχει μία ασφαλή δυνατότητα άρσης της απομόνωσης των επαγγελματιών της υγείας, των ασθενών και του υγιούς πληθυσμού.

Η άρση της απομόνωσης εμπεριέχει την παραμονή των τοπικών πληθυσμών στις περιοχές εντοπιότητας τους, με τα αναμενόμενα οφέλη να αντανακλούν στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών και τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής τους.

Οι δυνατότητες των τηλεϊατρικών δικτύων μπορούν να εξασφαλίσουν αξιόπιστη υποστήριξη στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας προς την περιφέρεια, καταρχήν στις θεραπευτικές αλλά κυρίως στις προληπτικές, οι οποίες ίσως και να αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες ελπίδες αναβάθμισης του υγειονομικού συστήματος της χώρας μας.

Σημαντικά οφέλη αναμένεται να προκύψουν και από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων εκπαίδευσης μέσω της τηλεϊατρικής με τη χρησιμοποίηση προγραμμάτων πολυμέσων, στοχεύοντας στην αλλαγή στάσης, συμπεριφοράς και συναισθημάτων των ασθενών και υγιών, αλλά και στην αλλαγή της στάσης των επαγγελματιών υγείας και των κοινωνικών φορέων.

Επιπλέον, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει για τη χώρα μας, η δημιουργία ενός διαβαλκανικού τηλεϊατρικού δικτύου δεδομένης της συνάφειας στα νοσολογικά και όχι μόνο χαρακτηριστικά.

είναι κοινή πεποίθηση όλων μας, ότι για να προάγεις την ποιότητα ζωής και να αναπτύξεις οικονομικά και πολιτισμικά μια περιοχή, χρειάζεται να εξασφαλίσεις στους κατοίκους της μεταξύ των άλλων και τη δυνατότητα ίσης πρόσβασης στις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας.

Τότε μόνο θα είμαστε αποτελεσματικοί και κάθε επένδυση θα έχει γρήγορα και την απόσβεση της.

Στόχος μας είναι, μέσω των δικτύων Τηλεϊατρικής,

εμείς ως πολιτεία ενισχύουμε την πρωτοβουλία σας, γιατί αντανακλά και ενισχύει την πεποίθηση μας ότι ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας μπορεί να προσβλέπει σε άμεσες, αξιόπιστες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, όπου και εάν βρίσκεται, όποια οικονομική επιφάνεια και εάν έχει.

Η συστηματική ανάπτυξη της τηλειατρικής στα πλαίσια του Ε.Σ.Υ., αποτελεί για μας μια συνεχή πρόκληση στην οποία απαντάμε με γνώση, σύγχρονο σχεδιασμό και προγραμματισμένες δράσεις.

Όμως, ο σύγχρονος αυτός σχεδιασμός, δεν είναι ευθύνη μόνο του κράτους.

Είναι ευθύνη και υποχρέωση, όλων των φορέων που λειτουργούν στο χώρο της ιατρικής και της τεχνολογίας, των οποίων η εμπειρία και οι προτάσεις θα αποτελέσουν θεμέλιους λίθους των αλλαγών που πρέπει να γίνουν.

Επιπλέον, είναι ευθύνη και υποχρέωση οι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, να συνεργαστούν αποδοτικά συνεισφέροντας στην ευρεία εφαρμογή αποτελεσματικών και αποδοτικών τηλεϊατρικών δικτύων στη χώρα μας.

Σε αυτά τα πλαίσια, είναι απαραίτητη και η συνεχείς συνεργασία μεταξύ των νοσοκομείων της Ηπείρου, έτσι ώστε οι σημαντικότατες προσπάθειες που έχουν αναληφθεί τόσο από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο όσο και από το Νοσοκομείο Χατζηκώστα για την τηλεϊατρική κάλυψη της περιοχής, να οδηγήσουν στα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η ανάπτυξη συστημάτων τηλεϊατρικής δεν υποκαθιστά τους καθιερωμένους τρόπους παροχής ιατρικών υπηρεσιών και σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει την αμεσότητα της σχέσης ιατρού-ασθενούς.

Είναι πολλή σημαντικό, να κρατήσουμε και να ενισχύσουμε αυτή τη σχέση, η οποία ξεκινάει από τις αρχές του Ιπποκράτη οι οποίες στις μέρες μας έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Με τις σκέψεις αυτές σας εύχομαι καλή επιτυχία στην πρωτοποριακή προσπάθεια σας.