ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΥΠΑ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΠΙΧΕΙΡΩ» 3/7/04

Θα σας μεταφέρω ένα ερώτημα που το ακούω από πολύ κόσμο: «Που το πάει ο Γιώργος το ΠΑΣΟΚ»;

Το ερώτημα αυτό τίθεται σχεδόν με καθολικό τρόπο, με διαφορετικές αφετηρίες. Το θέτουν πρώτα όσοι έχουνε συνηθίσει να θεωρούν το ΠΑΣΟΚ ταυτισμένο με την άσκηση της εξουσίας και αδημονούν να επανακάμψουν σε σύντομο χρόνο. Υπάρχει επίσης μια άλλη κατηγορία που δέχεται ότι μετά από μια πολιτική ήττα το ΠΑΣΟΚ πρέπει πρώτα να αναδιατάξει σκέψεις, λειτουργίες και πολιτικούς στόχους και μετά να ξανακουμπίσει αξιόπιστα τον λαό. Και τέλος είναι εκείνοι που ενσωματώνονται στην κατεδαφιστική τηλεοπτική μας δημοκρατία όπου η πολιτική ζωή αλλά επίσης και το ΠΑΣΟΚ τώρα ως αντιπολίτευση είναι ένα αντικείμενο πολιτικού παιχνιδιού και περιπέτειας. Νομίζω ότι το ΠΑΣΟΚ έχει νομοτελειακή πορεία. Θα διέλθει μια περίοδο αμηχανίας, θα αναζητήσει αξιόπιστη επαφή με τις συνεχώς ανερχόμενες κοινωνικές δυνάμεις, θα κάνει την αντιπολίτευση στα τρέχοντα καθημερινά προβλήματα, θα κάνει πολιτική αποκάλυψης της ΝΔ, και τη στιγμή που και ο λαός θα νιώσει ότι εκείνους που ψήφισε και που ήρθανε δήθεν με άλλο, φρέσκο λόγο, με νέες υποσχέσεις και προσδοκίες, δεν μπορούν να τους βγάλουν από τα αδιέξοδά τους, τότε θα γυρίσει όχι να καταθέσει αυτόματα την εμπιστοσύνη του σε εμάς, αλλά πρώτα θα ελέγξει αν εμείς μπορούμε να ανταποκριθούμε στα πράγματα. Νομίζω ότι τότε η συζήτηση και η διεργασία στην ελληνική κοινωνία θα είναι πολύ μεγάλη. Ακριβώς τότε κατά την άποψη μου θα κλείσει ο κύκλος της μεταπολίτευσης και όχι τώρα όπως κάποιοι διατείνονται. Τότε θα προκύψει άλλη μια διάταξη των δυνάμεων, αλλά πάντα μέσα στις δύο μεγάλες κοιτίδες όπως εκφράζονται σήμερα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αλλά προσαρμοσμένη στην αδήριτη, αδυσώπητη πραγματικότητα και προοπτική μιας χώρας που κινείται στο μέλλον και στον κόσμο κάτω από διαφορετικούς όρους. Συνεπώς και εν τέλει, ο Γιώργος θα πρέπει να προσδιορίσει δημιουργικά προγράμματα, πολιτικούς στόχους, εσωτερικές αναδιατάξεις και να δείξει τους νέους διαδρόμους των νέων καιρών, και βεβαίως τα νέα κάδρα πάνω στα οποία θα αποτυπωθούν τα πρόσωπα που θα έχουνε την ευθύνη για την εποχή και το μέλλον.    

Παρά τη διεύρυνση, (ψηφοδέλτιο επικρατείας) και την ανανέωση, (ευρωψηφοδέλτιο), ο κόσμος αποδοκίμασε το ΠΑΣΟΚ. Τι κάνει λάθος ο Γιώργος;

Μα ο κόσμος δεν αποδοκίμασε το ΠΑΣΟΚ για το ψηφοδέλτιο επικρατείας, για το ευρωψηφοδέλτιο ή για αυτά που με ρωτάτε. Υπήρξε πολιτική μεταβολή στη χώρα μας, την οποία ο λαός μας αποφάσισε 2-3 χρόνια πιο πριν. Απλώς η παρουσία του Γιώργου, επειδή κουβαλάει στοιχεία νεωτερικότητας, έστω κι αν αυτά δεν έχουν μέχρι στιγμής αποσαφηνιστεί πλήρως, περιόρισε την έκταση της ήττας. Σε αυτό το θέμα έχω καθαρή άποψη και νομίζω ότι όσο περισσότεροι την υιοθετούν τόσο πιο εύκολα θα βοηθηθούμε να επανέλθουμε στην εξουσία.

Μήπως είναι υπερβολικά «οργανωτίστικη» η προσέγγιση για την ανασυγκρότηση που παρουσίασε ο πρόεδρος σας την Τετάρτη; Είναι δυνατόν να λειτουργήσουν τόσο πολυμελή όργανα χωρίς κάποιο πολιτικό διευθυντήριο;

Είναι αλήθεια ότι η πρώτη θεώρηση δίνει μια «οργανωτίστικη» προσέγγιση στην ανασυγκρότηση και στη πορεία προς το συνέδριο. Πρέπει τώρα και τα όργανα να είναι πολυμελή, και βεβαίως να είναι εμφανές και ένα πολιτικό διευθυντήριο. Νομίζω όμως ότι η συγκρότηση αυτή αφορά την περίοδο μέχρι το συνέδριο και οι ελαστικότητες οι οποίες υπάρχουν όσον αφορά την οργανωτική διάταξη του ΠΑΣΟΚ στη παρούσα φάση, δίνει τη δυνατότητα να εκφράζονται καλύτερα και οι πολλές νέες απόψεις, αλλά και άλλων νέων ανθρώπων από αυτή την απίστευτα μεγάλη δεξαμενή των κοινωνικών δυνάμεων η οποία μέχρι σήμερα απλώς μας παρατηρεί και δεν τους δίνουμε τη δυνατότητα λόγω των εσωτερικών φορμαλιστικών διαδικασιών μας, να μας προσεγγίσει. Αναντίρρητα πολιτική διεύθυνση πρέπει στο κόμμα να υπάρξει, και το πολιτικό διευθυντήριο θα υπάρξει εκ των πραγμάτων.

Συμμερίζεστε τον φόβο ορισμένων πως η ΝΔ έχει εκτοπίσει το ΠΑΣΟΚ από την κεντρική θέση του πολιτικού συστήματος;

Μα, η απάντηση στην ερώτησή σας είναι απολύτως αυτονόητη. Από τη στιγμή που η ΝΔ έγινε κυβέρνηση με μεγάλη πλειοψηφία έχει και την πρωτοβουλία των κινήσεων. Το αν θα ηγεμονεύσει πολιτικά το επόμενο διάστημα θα εξαρτηθεί από τη δική της πολιτική λειτουργία και την ικανότητά της να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που καλλιέργησε στον ελληνικό λαό, αλλά κυρίως όμως και από την ικανότητα το ΠΑΣΟΚ να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη του λαού. Εάν τώρα υπονοείτε ότι η ΝΔ επικυριαρχεί στον λεγόμενο «μεσαίο χώρο» ο οποίος με βάση το κοινωνικό κριτήριο είναι η μεσοαστική τάξη στη χώρα μας, νομίζω ότι η ΝΔ θα διανύσει πολύ μεγάλο χρόνο και κόπο για να μπορεί κανείς να πει ότι επικυριαρχεί τελικώς, έστω κι αν αυτή τη περίοδο αυτός ο μεσαίος χώρος είναι κάπως απόμακρος από το ΠΑΣΟΚ.

Την κυβέρνηση της ΝΔ πως την κρίνετε;

Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει την λαϊκίστικη πολιτική στα πράγματα. Δεν παρεμβαίνει στα προβλήματα, ούτε φαίνεται ότι έχει διάθεση, ενώ έχει επιλέξει την πολιτική του «τακτικισμού» και της αγοράς πολιτικού χρόνου. Δεν φαίνεται ότι έχει σχέδιο συγκεκριμένο για τη χώρα. Θα αναγκαστεί κάποτε να βγει στον κάμπο, να αντιμετωπίσει τα προβλήματα τα οποία θα έρθουν σωρευμένα. Δεν νομίζω ότι έχει την αίσθηση της υποχρέωσης να προχωρήσει στις στοιχειώδεις τουλάχιστον μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται για την προσαρμογή της χώρας. Θα δούμε πάντως την πορεία της.

Μήπως ο κ. Καραμανλής θέλει μια τρίτη αναμέτρηση με αφορμή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

Προφανώς υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψης στη ΝΔ σε σχέση με τη στάση την οποία θα τηρήσει με αφορμή το θέμα αυτό. Μέσα στη λογική του τακτικισμού και της αγοράς πολιτικού χρόνου που όπως προανέφερα κατατρέχει τη ΝΔ, ενδεχομένως κάποιοι να το συζητούν ως προοπτική. Νομίζω όμως ότι αυτό το πράγμα είναι αντίθετο με τη θεσμική ευθύνη την οποία οφείλει η ΝΔ να αντιληφθεί και ότι έχει στο θέμα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ποια είναι η άποψη σας για την προοπτική της ελληνικής οικονομίας;

Εγώ τις απόψεις μου τις έχω διατυπώσει εδώ και πολλά χρόνια. Νομίζω ότι στη περσινή μου συνέντευξη στο «ΒΗΜΑ» τον Αύγουστο μιλάω πιο συγκεκριμένα. Πιστεύω ότι η χώρα θα πρέπει να προχωρήσει με ένα συνδυασμό δημοσιονομικής σταθεροποίησης αλλά ταυτόχρονα και μια πολιτική έντασης σε σχέση με τη δυνατότητα να συγκροτεί νέα παραγωγικά περιβάλλοντα. Φοβούμαι όμως ότι δεν έχει οικονομικό σχέδιο και οι επόμενοι μήνες θα έχουν ένα αρνητικό ενδιαφέρον. Διαπιστώνουμε π.χ. ότι στην Αμερική και στην Ευρώπη έχουμε τώρα τάσεις αύξησης των επιτοκίων, η οποία για τη χώρα μας θα έχει άλλου είδους διάσταση και συνέπειες. Όπως επίσης δεν φαίνεται να ξεπερνάει η ευρωπαϊκή οικονομία την ύφεση, κι αυτό θα έχει τις επιπτώσεις της στην ελληνική οικονομία. Τέλος η αύξηση του ΑΕΠ η οποία στηρίζεται στην δημιουργία τζίρου μέσω της κατανάλωσης δεν νομίζω ότι το επόμενο διάστημα θα μπορεί να συνεχιστεί και φαίνεται ότι τα προβλήματα θα έρθουνε σωρευμένα. Νομίζω ότι η οικονομία θα περάσει από εμφανή και ανάγλυφη κρίση το πρώτο τετράμηνο του 2005. Φοβούμαι όμως ότι η ΝΔ έχει από ασθενείς έως καθόλου απόψεις, θέσεις και πολιτικές. Πιστεύει στην διαχείριση ή αντιμετώπιση των προβλημάτων τη δεδομένη στιγμή και μια αγωνιώδη προσπάθεια και για αυτό το θέμα να αγοράσει πολιτικό χρόνο. Τα επίχειρα αυτής της κατάστασης δεν θα τα πληρώσει μόνο η ΝΔ, αλλά θα τα πληρώσει η οικονομική προοπτική της χώρας, αλλά και κυρίως τα ασθενή οικονομικά στρώματα.