ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΤΑΣΟ ΠΑΠΠΑ

ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”

ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009

Για την εκάστοτε κυβέρνηση, η Ελλάδα ήταν περίπου παράδεισος. Αν δίναμε βάση σε όσα έχουν πει κατά καιρούς οι αντιπολιτεύσεις η Ελλάδα θα έμοιαζε  με κόλαση. Τι να πιστέψουν οι πολίτες;

Νομίζω ότι το εύστοχο ερώτημά σας περιέχει και την απάντηση. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι το επόμενο διάστημα, παραγωγός των εξελίξεων δεν θα είναι οι πολιτικές διακηρύξεις αλλά η οικονομία και τ’ απρόβλεπτα γεγονότα. Οι εξελίξεις δεν θα είναι γραμμικές κι αναμενόμενες, όπως θα συνέβαινε σε μια ψύχραιμη και προηγμένη χώρα. Η κοινωνία μας έχει καταργήσει τις εσωτερικές της ιεραρχίες και την θεσμική της πειθαρχία.  Την κατατρύχουν νεφελώδη ιδεολογήματα και την καθηλώνει η αδράνεια.

Η χώρα είναι ανυπόληπτη και δεν προκαλεί πλέον τον διεθνή σεβασμό. Απόδειξη η υποβαθμισμένη εκπροσώπηση στο κορυφαίο για το Έθνος γεγονός των εγκαινίων του Μουσείου της Ακρόπολης. Η διεθνής κοινότητα βλέπει ότι δεν εκπέμπουμε ζωτικότητα, η οικονομική μας κατάσταση χειροτερεύει μέρα με τη μέρα και εμείς περιμένουμε άπραγοι και “αυτάρκεις”.

Υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της χώρας ή μήπως είναι ένα ακόμη κλασικό αντιπολιτευτικό στερεότυπο που δεν επιβεβαιώνεται;

Οι χώρες δεν καταρρέουν ούτε οι κοινωνίες αυτοκτονούν. Πιστεύω ότι η οικονομική κρίση σύντομα θ’ ανατρέψει πολιτικούς μύθους και ιδεολογήματα. Όλα και όλοι θα ξαναζυγιαστούν από την ελληνική κοινωνία, παρόλο που τώρα φαίνεται να έχει περιπέσει σε μια ιδιότυπη παθητικότητα. Το πνεύμα που ζήσαμε τις τελευταίες σχεδόν 4 δεκαετίες της μεταπολίτευσης με όλα τα θετικά ή αρνητικά είναι σε αποδρομή. Ζούμε ήδη σ’ άλλη εποχή που αναζητά άλλου τύπου πολιτική διαχείριση απ’ τη σημερινή.

Και ποια είναι αυτή η άλλου τύπου πολιτική διαχείριση;

Είναι το πνεύμα του αυθεντικού εκσυγχρονισμού που απαιτεί την συνεχή ανατροπή του παραδοσιακού τρόπου λειτουργίας της χώρας. Εδώ εντοπίζεται και η νέα διάκριση ανάμεσα στους πραγματικούς προοδευτικούς και στους αντιδραστικούς της εποχής μας.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα των αντιλήψεων που θεωρείτε ότι θ’ αλλάξουν;

Τελευταία πχ. ορισμένοι άρχισαν ανεύθυνα και δημαγωγικά να καταγγέλλουν το Σύμφωνο Σταθερότητας ως συντηρητική επιλογή, που δήθεν είναι ενάντια στους εργαζόμενους και στην «προοδευτική» τους αντίληψη. Στην ουσία η κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας είναι μια καθαρά νεοφιλελεύθερη πρόταση και όχι μια φιλολαϊκή θέση, όπως εν αγνοία τους αφελώς ισχυρίζονται. Σε περίπτωση κατάργησης του Συμφώνου Σταθερότητας, η διαχείριση των ελλειμμάτων θα γίνεται μόνο κάτω από την πίεση των διεθνών χρηματαγορών και όχι από την πειθαρχία του Συμφώνου. Αλλοίμονο μας δηλαδή.

Προτιμώ την πειθαρχία του Συμφώνου για μια νοικοκυρεμένη οικονομία, παρά να δω την χώρα μου να κατασπαράσσεται από την διεθνή τοκογλυφία στο όνομα μιας αριστερής φιλολαϊκής αφέλειας.

Το ΠΑΣΟΚ δεν προτείνει κατάργηση, μιλάει απλώς για αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας…

Η επίσημη θέση αυτή είναι, αλλά δυστυχώς υπάρχουν ορισμένοι που πλειοδοτούν στις συγχύσεις της παραδοσιακής και της ανανεωτικής Αριστεράς. Προσωπικά, δεν θα είχα αντίρρηση στην αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας σε τομείς δαπανών όπως της έρευνας και της παιδείας για λόγους καθαρά αναπτυξιακούς. Όμως για μια χώρα με υπερβολικά ελλείμματα, αυτό θα είχε μόνο θεωρητική αξία και καμία απολύτως πρακτική. Διότι άντε το σημερινό όριο του 3% ν’ αναθεωρηθεί στο 4% ή και 5% ακόμα. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα που το 2008 – και όχι λόγω της κρίσης – έκλεισε με πραγματικό έλλειμμα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 8,4% και φέτος θα περάσει το 10%, τι νόημα έχει μια τέτοια αναθεώρηση; Η αναθεώρηση του Συμφώνου έχει πρακτική αξία μόνο για ισορροπημένες δημοσιονομικά οικονομίες κι όχι για οικονομίες με την δική μας δημοσιονομική κατάντια.

Η Αριστερά σε όλες τις εκδοχές της [μεταρρυθμιστική , ριζοσπαστική] δεν πάει καλά στην Ευρώπη, σε αντίθεση με τα κεντροδεξιά και ακροδεξιά κόμματα. Μήπως δεν αρέσει πια γιατί η κεντρική ιδέα της δεν είναι ελκυστική ή γιατί φαντάζει μη ρεαλιστική;

Όσο η Αριστερά δεν υιοθετεί τον πολιτικό ρεαλισμό και τον ειλικρινή ριζοσπαστισμό και απλώς προσπαθεί να δικαιώσει ιδεολογήματα και φαντασιώσεις άλλων εποχών, η επιρροή της θα βαίνει δυστυχώς μειούμενη.

Η κατάσταση που θα παραλάβει το ΠΑΣΟΚ, αν θα γίνει κυβέρνηση, θα θυμίζει 1993;

Τότε ανέλαβα Υπουργός Οικονομικών. Η περίοδος εκείνη έχει ομοιότητες, αλλά και σημαντικές διαφορές με τη σημερινή. Θα μείνω στις διαφορές. Τότε νόμισμα είχαμε την αδύναμη και ευάλωτη δραχμή, ενώ τώρα το ισχυρό ευρώ. Τότε είχαμε υψηλό πληθωρισμό, δανειζόμασταν με υψηλά επιτόκια και είχαμε αρνητική ανάπτυξη. Ο κρατισμός ήταν κυρίαρχος και φαλκίδευε την οικονομία. Τότε δεν είχαμε υψηλό ιδιωτικό χρέος, όπως σήμερα, καθώς και ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. Η ελληνική κοινωνία δεν είχε ακόμη υποκύψει στις σειρήνες του αχαλίνωτου καταναλωτισμού. Ούτε η χώρα ζούσε αυτή την πρωτοφανή στην ιστορία της αποθεσμοποίηση, ούτε βεβαίως υπήρχε διεθνής οικονομική κρίση, όπως σήμερα. Η σημερινή οικονομική και θεσμική κρίση έχει άλλης τάξεως ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Η τότε κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου αντιμετώπισε την κατάσταση με ρεαλισμό, χωρίς ιδεοληψίες και λαϊκισμούς. Δεν παρασύρθηκε σε συνταγές ευκολίας. Πήρε δυσάρεστες αποφάσεις και έβγαλε τη χώρα από την κρίση. Εκείνη την περίοδο τέθηκαν επίσης τα θεμέλια του εκσυγχρονισμού, που ακολούθησε η χώρα μετά το 1996. Είθε να γίνουν αυτά και τώρα.

Ποιά πρέπει να είναι τα πρώτα βήματα που οφείλει να κάνει μια κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο οικονομικό πεδίο;

Να σταθεροποιήσει την οικονομία και μετά όλα τ’ άλλα.

Οι πρώτες 100 μέρες είναι οι πιο δύσκολες;

Απ΄ ότι θυμάμαι οι 100 πρώτες μέρες είναι οι πιο εύκολες. Μοιάζουν με τη πρώτη περίοδο των νεόνυμφων. Επιπλέον, αν ήτανε να τα κάνουμε όλα τις πρώτες 100 μέρες, μετά θα μπορούσαμε και να φεύγαμε. Πέρα όμως από τους αστεϊσμούς, οι πρώτες μέρες έχουν σημασία για το στίγμα που θα δώσει η νέα κυβέρνηση, δηλαδή εάν θα είναι βαθιά πολιτικό ή απλά επικοινωνιακό. Αν θα έχει ουσία ή θα επιδιώξει εικόνα. Αυτό τελικά θα ορίσει και την δυναμική των πραγμάτων.

Την κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος πώς θα την αντιμετωπίσει;

Με την επανανομιμοποίηση της πολιτικής και όχι της επικοινωνίας και του εξουσιασμού.

Έλλειμμα ασφάλειας και φούντωμα της διαφθοράς: Με δεδομένη την κατάσταση της δημόσιας διοίκησης αναρωτιέται κανείς αν υπάρχουν λύσεις…

Ναι. Εφόσον υπάρχει στέρεα απόφαση να παραδοθεί η δημόσια διοίκηση στην κοινωνία και όχι στους κομματικούς εξουσιαστές.

Έχουν επουλωθεί οι πληγές στο κόμμα σας από την εσωκομματική μάχη για την ηγεσία;

Όλα μπορούν να ξεπεραστούν, αρκεί να γίνεται διαχείριση της πολιτικής και όχι των προσωπικών επιθυμιών.