ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ‘‘ΤΟ ΒΗΜΑ’’

17/10/2006

‘‘Τα άλλου τύπου συμπεράσματα’’

Το τελικό ισοζύγιο των κερδών και των απωλειών σ΄ αυτές τις τοπικές εκλογές θα καταγραφεί από τα επιτελεία των κομμάτων την προσεχή Κυριακή του δεύτερου γύρου. Τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής μπορούν αβίαστα να μας δώσουν   κάποια πρώτα συμπεράσματα.

Το πολιτικό εξαγόμενο είναι ότι τα κόμματα μάλλον κρατούν τα μετερίζια τους με μερικές εναλλαγές. Μεγαλύτερη αξία όμως έχει να αναλυθεί η πολιτική  συμπεριφορά κομμάτων, υποψηφίων και πολιτών σ΄ αυτές τις εκλογές.                  Οι διαπιστώσεις μου στο πεδίο αυτό είναι οι παρακάτω:

• Διαπιστώθηκε ελάχιστο ενδιαφέρον παρουσίας των δημοτών στις εκδηλώσεις και στα εκλογικά κέντρα των υποψηφίων, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε παλαιότερα. Η κινητικότητα περιορίστηκε μόνο μεταξύ των υποψηφίων και στενών φίλων και συγγενών τους, οι οποίοι πλαισίωναν κατά βάση τις συγκεντρώσεις.
• Η επιφυλακτική στάση των πολιτών σήμερα για την αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος μεταφέρθηκε, όχι άδικα, και στους υποψηφίους και στα προγράμματα των συνδυασμών για τις τοπικές εκλογές.
• Τα μέσα ενημέρωσης δεν απέφυγαν τον γνωστό πειρασμό να προβάλουν   μονίμως και κυρίως αρνητικές στιγμές, ύβρεις, αλληλοκατηγορίες και           διάφορα σόου μερικών παλαιών και νεόκοπων του δημόσιου βίου που υποδύονταν τους υποψηφίους. Αποτέλεσμα ήταν να αποπροσανατολιστεί ο πολιτικός αγώνας των δημοτικών εκλογών πέρα από αγωνίες, ιδέες και προγράμματα και να μετατραπεί, σε πολλές περιπτώσεις, σε μία           παράσταση τύπου θέατρο σκιών όπου παρήλαυνε όλη η κωμωδία της νέας ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας.
• Δαπανήθηκαν πολλά χρήματα σε συγκεντρώσεις, δεξιώσεις, συνεστιάσεις, σε πανάκριβο έντυπο υλικό, το οποίο ελάχιστη απήχηση είχε στην κοινή γνώμη. Διαβάστηκε ελάχιστα, διότι εκ προοιμίου είχε δημιουργηθεί η     πεποίθηση ότι τίποτα από αυτά δεν κουβαλάει το στοιχείο της αξιοπιστίας και της διαφορετικότητας, για να ασχοληθεί σοβαρά ο μέσος πολίτης.

Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης είναι μάλλον σε κρίση. Η κρίση αυτή όμως δεν      σχετίζεται με τη νομοθετική της θωράκιση, η οποία ούτως ή άλλως είναι σε ανεπτυγμένο βαθμό στη χώρα μας. Έχει να κάνει περισσότερο με τις μεθόδους που ακολουθούνται αλλά και με την ουσία της λειτουργίας της. Είναι επίσης απολύτως αληθές ότι το κεντρικό πολιτικό σύστημα χρησιμοποιεί την αυτοδιοίκηση για την πολιτική αναπαραγωγή των στελεχών, μέσω μηχανισμών και υποδόριων σχέσεων αλληλοϋποστήριξης και αλληλοτροφοδότησης. Όλα αυτά κινούνται μακριά από μία εξελισσόμενη κοινωνία, στην οποία όμως επικρατεί σταδιακά ένας ιδιότυπος νιχιλισμός, τα αρνητικά αποτελέσματα του οποίου θα τα δούμε πολύ σύντομα.

Ένα άλλο ερώτημα είναι γιατί τα κόμματα να χρήζουν υποψηφίους. Σε όλες όμως τις σοβαρές δημοκρατίες της Ευρώπης, τα κόμματα χρήζουν τους υποψηφίους τους, διότι εκεί τα κόμματα, ως οι κύριες συνιστώσες του δημοκρατικού πολιτεύματος, αναλαμβάνουν αποκλειστικά την ευθύνη απέναντι σε κάθε τοπική κοινωνία για τον τρόπο που λειτουργούν οι δήμαρχοι ή και οι νομάρχες τους. Εδώ περισσεύει η υποκρισία των δήθεν ‘‘ακομμάτιστων’’ και ‘‘ανεξάρτητων’’. Θα ήθελα επίσης να προσθέσω ότι υπήρξαν πολλοί νέοι άνθρωποι με γνήσια διάθεση προσφοράς που ενεπλάκησαν ως υποψήφιοι σε αυτές τις εκλογές. Υπήρχαν όμως και άλλοι, νέοι και σοβαροί άνθρωποι, που ενθαρρύνθηκαν και ήθελαν καταρχάς να εμπλακούν ως υποψήφιοι, αλλά στη συνέχεια απέρριψαν κάθε σκέψη να εκτεθούν, αφού με τρόμο στην πορεία διαβλέπανε ότι δεν υπήρχαν οι απαραίτητες εγγυήσεις προκειμένου να λειτουργήσουν απαλλαγμένοι από εκ των προτέρων δουλείες και εν συνεχεία να δώσουν τον πολιτικό τους αγώνα σε συνθήκες εγγυημένης αξιοπρέπειας.

Ο προβληματισμός όμως από τις εκλογές αυτές δεν είναι άσχετος και από τον γενικότερο πολιτικό προβληματισμό, που αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο και αναφέρεται στην έλλειψη σταθερών στις λειτουργίες της χώρας. Πιστεύω ότι αν αυτό συνεχίσει, θα προκαλέσει αρνητική αντανάκλαση και στον τρόπο συμπεριφοράς της ελληνικής κοινωνίας και στο ύφος και στο περιεχόμενο της άσκησης και των τοπικών εξουσιών.

Το επόμενο διάστημα θα κρίνει εάν αυτές οι δημοτικές εκλογές ενέτειναν τα εξουσιαστικά σύνδρομα στο χώρο της αυτοδιοίκησης με ό,τι ιδιοτελές τα συνοδεύει ή αυτά εξισορρόπησαν με το αίσθημα ευθύνης και καθήκοντος, που πρέπει να είναι σύμφυτες προϋποθέσεις εκείνων, οι οποίοι ζητούν να ασκήσουν ευθύνη και όχι εξουσία στον χώρο της αυτοδιοίκησης. Ίδωμεν.

Διακινδυνεύω τέλος μία πρόβλεψη. Σε πολλές περιπτώσεις που, λόγω του 42% που επινόησε η Νέα Δημοκρατία για ιδιοτελείς λόγους, εξελέγησαν δήμαρχοι και       νομάρχες με διαφορά ολίγων ψήφων (πχ. 46,8% με 46,6%) θα υπάρξει πληθώρα προσφυγών για να κριθεί το συνταγματικώς νόμιμο της επιλογής αυτής. Εκεί θα κριθεί αν, σύμφωνα με την τελευταία απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου περί προσμετρήσεως των λευκών, μπορούν να ανακηρυχθούν τελικά κάποιοι νικητές των εκλογών και η νομολογία αυτή περί προσμετρήσεως των λευκών ανατρέπεται μόνο είτε από το ίδιο το δικαστήριο είτε από το Σύνταγμα και όχι από τον κοινό νομοθέτη, όπως επιχείρησε η Κυβέρνηση.